شواهد كاني‌شناسي، بافتي و ژيوشيميايي در تشخيص متاسرماتيسم پتاسيك در سيل بنيان سد كرج و تاثير آن در سنگ‌هاي درونگير

Mineralogical, textural and geochemical evidence to identify potassic metasomatism in Karaj Dam sill and its influence on country rocks

در شمال شرق روستاي برغان، سيلي با تركيب گابرو تا مونزونيت مشهور به سيل بنيان سد كرج به درون توف ها تزريق شده است. براساس مشاهدات صحرايي و مطالعات ميكروسكوپي، روند تفريق از حاشيه به سمت مركز اين سيل مشاهده مي شود. پلاژيوكلازها گاهي منطقه بندي دارند امّا در بخش زيرين اين سيل منطقه بندي پلاژيوكلازها از بين رفته ولي ماكل هاي آن حفظ شده است و بافت ميرمكيت نيز در آن ها مشاهده مي شود ( ميرمكيت ها از نوع زايده-اي هستند). كاني هاي فرومنيزين حرارت بالا نيز تجزيه شده اند ولي پلاژيوكلازها تقريباً سالم باقي مانده اند. نتايج تجزيه XRF سنگ، روند غيرخطي Rb-SiO2 و Na2O-K2O را نشان مي دهد. با توجه به محاسبه نورم نمونه ها، كاهش ميزان Na2O و افزايش ميزان K2O در نمونه هاي مرز توده با سنگ هاي اطراف، مي توان نتيجه گرفت كه سيال ها سبب خروج Na2O از سنگ شده است. اين خصوصيات بافتي، كاني شناسي و ژيوشيميايي بيان گر رخ دادن پديده متاسوماتيسم پتاسيك ضعيف در بخش زيرين سيل سدكرج است. سيال ها بر توف ها نيز تاثير گذاشته و سبب كايولينيتي شدن فلدسپات پتاسيم، سوسوريتي شدن پلاژيوكلازها و كلريتي شدن كاني هاي فرومنيزين شده است. از طرف ديگر سيال ها باعث تحرك شيميايي مجدد ماده معدني و تجمع آن در قالب كانه هاي ثانويه مس در توف ها شده است.

Abstract At the NE of Baraghan, gabbroic to monzonitic sill, known as Karaj Dam sill, intruded into the tuffs. Based on field observations and microscopic studies, the sill is differentiated from margin toward the center. Plagioclase crystals sometimes show zoning, but the zoning is not present in rocks with myrmekite texture from the lower part of the sill. However, twinning is preserved in unzoned crystals. Myrmekite is wart like type. High tempera¬ture ferromagnesian minerals are decomposed but plagioclases are mostly remained fresh. Based on whole rock XRF analyses, there are non-linear trend on Rb-Si02 and K20-Na20 diagrams. Based on norm calculations, Na20 values decreased and K20 values increased in samples from the contact with country rocks. It could be due to extraction of Na20 from the rocks by fluids. Such textural, mineralogical and geochemical features are evidences for low potasic metasomatism in lower part of Karaj Dam sill. Fluid had influenced on tuffs and caused kaolinitization of K-feldspar, sosuritization of plagioclase and chloritization of ferromagnesian minerals. In the other hand, fluids made chemical re-mobilization of ore minerals and accumulation of secondary copper minerals in the tuffs.