بررسي علل شكست تغذيه انحصاري با شير مادر در 6 ماه اول زندگي شيرخواران در مراجعين به مراكز بهداشتي درماني شهر خرم آباد در سال 1385

Failure factors of exclusive breast feeding during the first 6 months of infants’ life in Khorramabad

مقدمه: شواهد زيادي از فوايد شير مادر براي سلامت نوزاد و مادر وجود دارد. در بعضي مناطق جهان ميزان تغذيه انحصاري با شير مادر در ? ماه اول زندگي شيرخوار كاهش يافته است. همچنين مهمترين فاكتورهاي مربوط با كاهش ميزان تغذيه انحصاري با شير مادر در ? ماه اول زندگي عوامل اقتصادي - اجتماعي مانند سن مادر، وضعيت اشتغال مادر، سطح سواد مادرو فاصله بين شيرخوار از فرزند قبلي وبعدي است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه از نوع مقطعي – توصيفي تحليلي بود. جامعه مورد مطالعه مادران داراي كودك ? ماهه تا يكساله بودند. حجم نمونه 340 نفر بود. متغيرها شامل سن، شغل مادر، رتبه زايمان، جنس كودك،نوع زايمان تحصيلات مادر، علت تغذيه غير انحصاري،فاصله سني كودك فعلي با قبلي، وضعيت تغذيه انحصاري با شير مادرو مدت تغذيه انحصاري به ماه بود. داده ها پس از جمع آوري با نرم افزار spss جهت آناليز آماري قرار گرفت. در اين تحقيق همچنين از آزمون هاي مانند آزمون كاي- دو، آزمون دقيق فيشر، آزمون من ويتني، آزمون كروسكال واليس و ضريب همبستگي پيرسون استفاده شد. بحث و نتيجه‌گيري: براساس يافته هاي بدست آمده ميزان شكست تغذيه انحصاري با شير مادر در ? ماه اول زندگي شيرخواردر شهر خرم آباد 9/20% بود. بنابراين ما پيشنهاد ميكنيم مادران شاغل حداقل 6 ماه مرخصي زايمان جهت تغذيه انحصاري بنابه توصيه سازمان بهداشت جهاني داشته باشند، محل مناسبي براي شيردهي كودكان درمحل كار فراهم شود يا ساعت كاري كاهش يابد. مادران بايد با جدول رشد نرمال بچه ها وعلل كاهش رشد آنها بيشتر آشنا باشند، همچنين با يدبه مادران در مورد فوايد شيرمادر در طي حاملگي، زايمان و در مراكز بهداشتي درماني آموزش داده شود. يافته‌ها: از 340 نمونه، 151 نفر زايمان به طريق سزازين داشتند. تعداد مادران شاغل 57 نفر و تعداد مادران خانه دار 283 نفر بودند.از 340 بچه 185 نفر پسر و 155 نفر دختر بودند كه 10 نفر دو قلو بودند. ميزان تغذيه انحصاري با شير مادر در 6 ماه اول زندگي 1/79% بدست آمد. 9/20% شكست در تغذيه انحصاري داشتند. از ميان 268 شيرخوار كه تغذيه انحصاري داشتند 144 نفر پسر و 124 نفر دختر بودند. تعداد مادراني كه تحصيلات دانشگاهي داشتند 53 نفر بودند و تعداد مادراني كه تحصيلات متوسطه داشتند 145 نفر و مادراني كه بيسواد يا كم سواد بودند 142 نفر بودند. علل شكست تغذيه انحصاري عبارتند از: افت در منحني رشد، شاغل بودن، چند قلويي و ساير علل بود. بين شغل مادر، سواد مادر، زايمان به روش سزارين و شكست تغذيه انحصاري با شير مادر در ? ماه اول زندگي ارتباط معني داري وجود داشت. دليل اصلي براي شكست تغذيه انحصاري با شير مادر كاهش رشد فرزندان گزارش شده بود.

Background: There is further evidence of breast feeding benefits for mother and infant health. In some regions of the world the rate of exclusive breastfeeding during the first 6 months of infant’s life has been decreased. The most important factors associated with the problem are socio-economic variables such as maternal age, mother’s employment status, level of education, and infant’s birth interval from previous or next child. Materials and methods: This analytic cross-sectional study was conducted on 340 mothers and their 6-12 months old children referring to Khorramabad health centers to achieve their children primary health cares from March 21st, 2006 to March 21st, 2007. Variables such as maternal age, mother’s employment status, delivery status, mother’s education, child birth rank, infant’s gender, and infant’s birth interval from previous child were investigated. The association between the exclusive breastfeeding failure and the variables were tested by ?2, Fisher exact test, t-test, Mann-Whitney, Pearson coefficient, and Kruskal-Wallis test. Results: Out of the 340 samples, 151 mothers (42%) had given birth with cesarean section, 57 of the cases were employed mothers compared with the 283 unemployed ones. In addition, 185 and 155 children out of the 340 samples were boys and girls respectively, and 10 were twins. The prevalence of exclusive breastfeeding for the first six months of life was 79.1% (268 cases) in comparison with the 20.9% who had failed to be exclusively breastfed. Statistically significant relationships were found between the failure of exclusive breastfeeding with mother’s employment status, maternal education, and cesarean delivery. A reduction in child’s growth was the main reason reported by the mothers for the exclusive breastfeeding failure. Conclusions: In this study, the failure of exclusive breastfeeding in the first 6 months of life was 20.9%. According to the findings, at least a 6-month period of maternity leave is suggested for employed mothers. Additionally, providing appropriate places for mothers to breastfeed their infants as well as a reducing their working hours are highly recommended.