مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - توسعه فناوري غشاهاي صاف سازي جهت حذف رنگزاي راكتيو از فاضلاب صنـايع نساجي

چكيده فارسي :

مقدمه: رنگزاي راكتيو از جمله رنگزاي بكار رفته در صنايع نساجي هستند كه به دليل وزن مولكولي بالا و ساختار شيميايي پيچيده اي كه دارند، قابليت تجزيه پذيري آن ها ناچيز بوده، و بنابراين با روش هاي معمول تصفيه حذف نمي گردند. هدف از اين پژوهش، مطالعه روي كارايي فرايند صافسازي غشايي درحذف مواد رنگزاي راكتيو در پساب حاصل از فرآيندهاي نساجي مي باشد. مواد و روش‌ها: روش انجام تحقيق با توجه به ماهيت آن بر پايه داده‌هاي آزمايشگاهي، از نوع مطالعات بنيادي- كاربردي است. درمرحله اول، قابليت تجزيه پذيري بيولوژيكي مواد رنگزاي راكتيو توسط روش زاهن- والينز(ايزو9888 مورد ارزيابي قرارگرفت.در مرحله بعد، كارايي فرايندهاي صافسازي غشايي با استفاده از غشاهايي با مدول مارپيچي، دو غشا نانوفيلتر (NF) با MWCO ، 300 و 600 دالتون به ترتيب از جنس پلي‌آميد (PPT) و سلولز استات بلند (PWB) و غشا اسمز معكوس (Ro) با MWCO 50 دالتون از جنس پلي‌آميد مطالعه شد. براي انجام اين بررسي، 4 نوع نمونه رنگ راكتيو با غلظتهاي 80، 100، 250، 500 و 1000 ميلي‌گرم در ليتر و همچنين نمونه‌هايي از كارخانجات مختلف نساجي، از غشاها عبور داده شد. در هر مرحله، فلاكس جريان عبوري از غشاها در دما و فشارهاي مختلف در مدت زمان30 تا 60 دقيقه تعيين گرديد. همچنين در هر مرحله نمونه هايي برداشت شده، و توسط دستگاه اسپكتروفتومتر UV-VIS ، به روش ADMI، ميزان رنگ در ورودي وخروجي اندازه گيري گرديد. همچنين درصد حذف رنگ نيز محاسبه شد. يافته‌ها: درصد حذف CODو رنگ در روش تجزيه بيولوژيكي به ترتيب 25 و5/12درصد، وميزان ADMIورودي وخروجي به ترتيب، 2354و2211 به دست آمد. درصد حذف COD و رنگ براي غشاهاي نانوفيلتر 300 و 600 دالتون و غشا اسمز معكوس به ترتيب برابر بود با(33%و36%:) ، (29% و33%)، (45%،99%). (6/99% و45% ) همچنين مقادير ADMI براي ورودي و خروجي از نانوفيلتر 300 و 600 دالتون و اسمز معكوس به ترتيب برابر (1220و1625)،(502و1625)، (103و125) بدست آمد. بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به آزمايش‌هاي انجام شده، فشار و دماي مناسب جهت داشتن بهترين راندمان حذف براي غشاهاي نانوفيلتر 300 و 600 دالتون فشار 4 بار و دماي?C 35-30 مي‌باشد. بر اساس اطلاعات به دست آمده، مي‌توان چنين نتيجه‌گيري كرد كه غلظت نمونه‌گيري تاثير چنداني دركارآيي غشا و افزايش فلاكس جريان ندارد. همچنين با كاربرد غشا اسمز معكوس درصد حذف رنگ بيش از 99%بدست آمد، كه نشان دهنده راندمان بالاي حذف مي‌باش. بنابراين فرايند صافسازي غشايي به كمك اسمز معكوس مي تواند روش مناسبي براي حذف مواد رنگزا از فاضلاب صنايع نساجي پس از انجام پيش تصفيه روي فاضلاب اين صنايع مي باشد.