نقش گونه‌هاي Pythium aphanidermatum و Phytophthora melonis در پوسيدگي ريشه و طوقه خيار گلخانه‌اي در ياسوج

THE ROLE OF Pythium aphanidermatum AND Phytophthora melonis IN ROOT AND CROWN ROT ON GREENHOUSE CUCUMBER IN YASOUJ

طي چند سال اخير، علايم پوسيدگي ريشه و طوقه خيار در گلخانه‌هاي ياسوج ديده شد. به منظور جداسازي عامل بيماري، بافت‌هاي آلوده بعد از شستشو با آب لوله و خشك كردن به قطعات پنج ميلي‌متر تقسيم و بدون ضدعفوني سطحي روي محيط كشت نيمه انتخابي CMA-PARP كشت گرديد. از بافت‌هاي آلوده 25 جدايه به دست آمد كه بر اساس خصوصيات مورفولوژيك و نياز دمايي پرگنه‌هاي جدا شده Pythium aphanidermatum و Phytophthora melonis تشخيص داده شد. در شرايط گلخانه عكس‌العمل طوقه و ريشه گياهچه‌هاي دو هفته ارقام نگين، كلوز، فاديا، كاترينا، بهمن و سينا به دو گونه P. aphanidermatum و Ph. melonisبا استفاده از مايه به دست آمده از محيط ورمي‌كوليت - عصاره دانه شاهدانه مورد مطالعه قرار گرفت. مقايسه درصد كلونيزاسيون طوقه، ريشه و مرگ و مير ارقام مختلف خيار در واكنش به گونه Ph. melonis نشان داد ارقام فاديا و بهمن بيشترين و ارقام مهر و كلوز كمترين حساسيت به اين گونه دارند. ولي در واكنش با گونه P. aphanidermatum عكس‌العمل‌هاي متفاوتي ارقام از خود نشان دادند. مقايسه درصد كلونيزاسيون طوقه در واكنش با گونه P. aphanidermatum نشان داد اختلاف معني‌داري بين ارقام بهمن، نگين، كلوز، سينا و فاديا وجود ندارد و ارقام مهر و كاترينا بيشترين حساسيت را دارد. مقايسه درصد مرگ و مير نشان داد تفاوت معني‌داري از لحاظ مرگ و مير بين تمام ارقام در واكنش با گونه P. aphanidermatum وجود ندارد. مقايسه درصد كلونيزاسيون ريشه نشان داد در واكنش با گونه P. aphanidermatum، اختلاف معني‌داري بين ارقام مهر، بهمن، نگين، كلوز، سينا و فاديا وجود ندارد و رقم كاترينا بيشترين حساسيت را دارد.

In recent years, cucumber crown and root rots have been observed in greenhouses of Yasouj. In order to isolate the pathogenic agents, tissues from infected parts were cultured and twenty five isolates were recovered. Based on the morphological characters and temperature requirements, two species, namely, Phytophthora melonis and Pythium aphanidermatum were identified. Pathogenicity tests of Ph. melonis and P. aphanidermatum on different cultivars of cucumber were done under greenhouse conditions. The inoculating of crown and root systems was conducted by inoculum on vermiculite – hemp seed extract. Eventually, indices including colonization of root & crown, and seedling death were measured. It was shown that Fadia and Bahman cultivars were the most susceptible and Mehr and Close cultivars were the least susceptible in reaction to Ph. melonis, respectively. In reaction to P. aphanidermatum, Mehr and Katrina cultivars were the most susceptible for crown colonization and also Katrina cultivar was the most susceptible for root colonization.