حسن و قبح عقلايي و اعتباري

اين نوشتار عهده دار تبيين حسن وقبح از ديدگاه متكلمان و حكماي مسلمان به طور عام، و بيان ديدگاه علامه طباطبايي در اين راستا به نحو خاص مي باشد. از اين رو ضمن تحليل و نقد ديدگاه متكلمان، حسن و قبح عقلايي و اعتباري از ديدگاه حكماي مسلمان مورد توجه و تاكيد قرار گرفته است. از آن رو كه براي اين موضوع در آثار حكماي قبل از علامه بابي مستقل باز نشده است و آنچه در اين زمينه از آن ها بر جاي مانده است، نكاتي اجمالي است كه اين اجمال را نيز بيشتر بايد در لابه لاي آثار منطقي ايشان،‌جستجو و اصطياد نمود. از اين رو بجاست اين موضوع را در آثار علامه طباطبايي بكاويم چه اينكه ايشان ضمن پايبندي في الجمله به همان موضع حكما در اين باب ورود جدي و جديدي نموده اند، و موضوع رامورد تامل و دقت و بازنگري قرار داده اند، از اين رو ايشان در آثار خود بحثي تحت عنوان ادراكات حقيقي و اعتباري طرح نموده اند و امور اعتباري را به اعتباريات قبل الاجتماع و بعد الاجتماع تقسيم نموده اند و پس از نقد تلقي متكلمان اشعري و معتزلي از حسن و قبح، حسن و قبح عقلايي و اعتباري را در قالب اعتباريات بعد الاجتماع، تشريح، تحليل و مورد تاكيد قرار داده اند و در مواضع مختلف به زواياي گوناگون اين ديدگاه پرداخته اند. نگاه علامه در اين باب از ابعاد مختلف مانند بعد معرفتي، ديني، فلسفي،اخلاقي،اصولي و كلامي مي تواند مورد توجه قرار گيرد كه در اين نوشتار به برخي از اين ابعاد پرداخته شده است. ضمن اينكه از بيان برخي ديدگاه هاي مغاير و مخالف با علامه نيز غفلت نشده است.