امكان‌سنجي ارايه خدمات مرجع الكترونيكي در كتابخانه‌هاي دانشگاهي شهر همدان

A feasibility study for offering electronic reference services

هدف: هدف از اين پژوهش امكان سنجي ارايه خدمات مرجع الكترونيكي در كتابخانه‌هاي دانشگاهي شهر همدان است. وطي آن سعي شده است كه با بررسي وضعيت و امكانات موجود در كتابخانه‌هاي دا نشگاهي و ملزومات مورد نياز جهت ارايه خدمات مرجع الكترونيكي براي برنامه ريزي آتي در كار توسعه خدمات مرجع الكترونيكي مورد استفاده قرار گيرد. روش‌شناسي: روش پژوهش پيمايشي تحليلي مي‌باشد. ابزار گرد آوري اطلاعات از طريق پرسشنامه سازمان يافته است. جامعه آماري مورد مطالعه 22 كتابخانه دانشگاهي و دانشكده اي در شهر همدان است. بررسي‌هاي آماري توسط نرم‌افزار spss و آزمون‌هاي t و خي دو (كاي اسكوير) جهت تجزيه و تحليل يافته‌هاي پژوهش انجام شده است. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه كتابخانه‌هاي دانشگاهي مورد بررسي از نظر وسايل الكترونيكي و فناوري اطلاعات براي گردآوري، پردازش، ذخيره، بازيابي و اشاعه اطلاعات شفاهي و تصويري و نوشتاري در وضعيت مطلوبي قرار ندارند. همچنين مشخص شد كه كتابخانه‌هاي دانشگاهي مورد مطالعه در ارايه خدمات مرجع %59 درصد در حد كم يا خيلي كم از خدمات اينترنت استفاده مي‌كنند. يافته‌هاي ديگر تحقيق حاكي از آن است كه بيش از 14 كتابخانه معادل 7/63 درصد به شيوه سنتي ارايه خدمات مي‌كنند. همچنين ويديو كنفرانس به عنوان ابزار ارتباطي مرجع در كتابخانه‌هاي مورد نظر كاربردي ندارد و از پست الكترونيكي و اتاق گفتگوي ديجيتالي (چت)،در ارايه خدمات مرجع هيچ خدمات مطلوبي ارايه نمي‌شود. از نظر نيروي انساني ماهرنيز در ارايه خدمات مرجع در حد متوسطي قرار دارند. نتيجه گيري: رويهم رفته از نظر منابع مالي و همچنين حمابت سازمان مادر و مسيولين مربوطه،%82 درصد كتابخانه‌ها علي رغم موافقت سازمان مادر با ارايه اين خدمات،از حمايت مالي و بودجه اي مجزا براي اين خدمات برخوردار نيستند.

Purpose:The purpose of this feasibility study is to investigate the offering of the electronic reference services in academic libraries of Hamedan. It is tried to review the situation , facilities and requirements of the libraries needed for electronic reference services for planning future job on developing these services. Methodology: It is an analytical survey. The questionnaire is used to gather information. The statistical population is 22 university and college Libraries in the city of Hamedan. The statistical analysis is done by SPSS using Chi- Square and “T” test. Findings: . Research findings show that the libraries from the point of electronic and IT equipments for data collecting, processing, storage, retrieval and disseminating of information in written and oral forms are not in a good condition. It was also showed that the university libraries provide reference services with 59% percent of the limit of low or very low for using Internet services. Other research findings indicate that more than 14 libraries equal to 63/7% of the services are traditional. Also, video conferencing as a tool of communication in reference division has no use. And the e-mail and digital room conversation (chat) in reference services are not in a good condition.Skilled manpower in the reference services are moderate, Conclusion: On the whole, despite the agreement of the mother organization for providing the electronic reference services, 82% percent of the libraries don’t have separate budget and financial support.