اثر تاريخ نشا كاري بر عملكرد و برخي صفات مهم زراعي ارقام كلزا در اراضي شاليزاري گيلان

Effect of Transplanting Date on Yield and Some Important Traits of Rapeseed Cultivars in Paddy Field of Guilan -Iran

اثر تاريخ نشا كاري بر عملكرد و برخي صفات مهم زراعي ارقام اميد بخش كلزا در سال هاي زراعي 86-1383 به مدت سه سال در اراضي شاليزاري موسسه تحقيقات برنج كشور به مرحله اجرا درآمد. بررسي به صورت آزمايش كرت هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام گرديد. تيمارهاي آزمايشي شامل 5 تاريخ نشا كاري 1 و 15 آبان و 1، 15 و 30 آذر به عنوان كرت هاي اصلي و ارقامHyola401, Hyola308, RGS003 و PF7045/91 به عنوان كرت هاي فرعي منظور شدند. نتايج حاصل از تجزيه مركب نشان داد كه بين سال هاي مورد آزمايش، تاريخ هاي نشا كاري و ارقام كلزا از نظر صفات مورد بررسي تفاوت معني داري وجود داشت. در بين تاريخ هاي نشا كاري، تاريخ نشا كاري دوم بيشترين عملكرد دانه، روغن و عملكرد بيولوژيكي را به ترتيب با ميانگين 2740، 1208 و 8125 كيلوگرم در هكتار توليد نمود. بين ارقام كلزا، رقم Hyola401 با ميانگين 2852، 1265 و 8284 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه، روغن و عملكرد بيولوژيكي را به خود اختصاص داد. تاريخ نشا كاري دوم با ميانگين 95/33 درصد بيشترين و تاريخ پنجم با ميانگين 20/30 درصد كمترين شاخص برداشت را دارا بودند. از نظر صفت زودرسي رقم Hyola308 با ميانگين 8/173 روز رتبه اول را به خود اختصاص داد. بيشترين طول دوره رويش در تاريخ نشا كاري اول و رقم PF7045/91 با ميانگين 208 روز مشاهده شد. ارقام Hyola401و Hyola308 به ترتيب با ميانگين 30/5 و 26/5 سانتي متر بيشترين طول خورجين را دارا بودند. تاريخ نشا كاري اول با ميانگين ارتفاع 1/135 سانتي متر بيشترين ارتفاع بوته را به خود اختصاص داد. رقم PF7045/91 بيشترين ارتفاع گياه و ارتفاع پايين ترين شاخه خورجين دار را داشت. براساس نتايج اين آزمايش به نظر مي‌رسد، روش كشت نشايي ارقام كلزا در زمان مناسب (تاريخ 1 آبان تا 1 آذر) روش موثري در راستاي گسترش زراعت كلزا و منجر به حصول حداكثر عملكرد دانه و شاخص برداشت مي گردد.

The effect of transplanting date on yield and some important traits of promising rapeseed cultivars was investigated in paddy fields of Rice Research Institute of Iran in Rasht during 2004-2007 cropping seasons for three years. The experiment was conducted in a split plot based on randomized complete block design with three replications. Five transplanting dates of October 23, November 6 and 22 and December 6 and 21 were arranged in main plots and four rapeseed cultivars, Hyola 401, Hyola 308, RGS003 and PF7045/91 were included in main and sub plots, respectively. The results of the combined analysis of variance showed that significant differences exist between the cropping years, transplanting dates and rapeseed cultivars in most traits. Second planting date produced the highest grain, oil and biological yields with averages of 2740, 1208 and 8125 Kg ha-1, respectively. Among the cultivars, Hyola 401 with averages of 2852, 1265 and 8284 Kg ha-1, produced the highest grain, oil and biological yields, respectively. Second planting date produced the highest harvest index with average of 33.95% and fifth planting date produced the lowest harvest index with average of 30.20%. Hyola 308 cultivar with average of 173.8 days for maturity was in the first rank. The highest growth period was observed for first planting date and PF7045/91 cultivar with average of 208 days. Hyola 401 with average of 5.30 cm and Hyola 308 with average of 5.26 cm produced the highest silique length. First planting date produced the highest plant height with average of 135.1 cm and PF7045/91 cultivar produced the highest plant height and height of the lowest silique branch. Based on the results, it seems that the transplanting method for rapeseed cultivars in optimum time (October 23 to November 22) can be an effective method in canola culture in Guilan province, and will produce the highest grain yield and harvest index.