تاثير كلريد سديم روي برخي پاسخ هاي فيزيولوژيكي بادام (Prunus dulcis M.)

NaCl effects on some physiological responses of almond (Prunus dulcis M.)

به منظور ارزيابي اثرات فيزيولوژيكي تنش شوري روي ژنوتيپ هاي گزينش شده از توده بادام بذري آذربايجان و همچنين كارآيي صفات مورد بررسي براي دستيابي به ژنوتيپ هاي اميدبخش متحمل به شوري، آزمايشي بر مبناي طرح آماري كاملاً تصادفي با سه تكرار و 15 دانهال (ژنوتيپ) دو ساله در هر كرت در ايستگاه تحقيقات باغباني سهند طراحي و اجرا گرديد. سطوح شوري (تيمارها) مورد استفاده عبارت بودند از: صفر (شاهد)، 25، 50 و 75 ميلي مول بر ليتر كلريد سديم خالص. در اين تحقيق صفات وزن خشك، دما، محتواي يون هاي كلر و سديم، ظهور علايم نكروزگي و محتواي پرولين آزاد برگ دانهال ها مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه افزايش غلظت نمك، وزن خشك برگ را كاهش ولي بيوسنتز پرولين و محتواي يون هاي كلر و سديم برگ را به طور معني دار افزايش مي دهد. افزايش سطوح شوري تاثير معني دار روي تغييرات دمايي برگ دانهال هاي بادام نداشت. همين يافته عدم كارايي آن را در اسكرين ژنوتيپ هاي متحمل شوري آشكار نمود. همچنين معلوم گرديد كه بروز علايم نكروزگي حاشيه برگ ها با انباشت حداقل 9 تا 11 ميلي گرم سديم در هر گرم ماده خشك برگ در ارتباط است. اين يافته نشان داد كه از اين ويژگي مي توان به عنوان انديكاتوري براي تشخيص ژنوتيپ هاي حساس به شوري استفاده نمود.

To evaluate the physiological saline tension effects of NaCl on selected genotypes of Azerbaijan almond population and also determination of assessed characteristics efficiency for accessibility to promising tolerant genotypes among them, a statistical experiment was carried out based on completely randomized design with 3 replicates at Sahand Horticulture Research Station. In this research, 15 two-year-old almond seedlings were planted in each plot and also considered 4 salinity levels including; 0 (as control), 25, 50 and 75 mmol.l-1 pure NaCl as treatments for them. Also, dry weight, temperature, scorch symptoms appearance, content of Na+ and Cl- and also biosynthesis of free proline (all in leaf) as the traits that were used for evaluation. Results showed the increase of salt concentration significantly caused the significantly increase of Na+ and Cl- content and biosynthesis of proline (p?0.01). So as the temperature of seedlings leaves was not influenced by different salinity levels, it was considered as the inefficient trait for the screen of salt tolerant genotypes. This research also determined that leaf scorch threshold in experimented genotypes was in relation with an accumulation of Na+ between 9 to 11 mg.g-1 dry weights; therefore it can be used as a morphological indicator for primary detection of salt sensitive genotypes.