ارزيابي تنوع ژنتيكي برخي از ژنوتيپ‌هاي مارچوبه خوراكي (Asparagus officinalis L.) بومي ايران به كمك نشانگرهاي RAPD

An Evaluation of Genetic Diversity among some Iranian Edible Asparagus (Asparagus officinalis L.) Genotypes using RAPD Markers

از نشانگر رپيد (RAPD) جهت بررسي تنوع ژنتيكي 34 ژنوتيپ مارچوبه خوراكي وحشي بومي شهرستان طالقان به همراه مارچوبه‌هاي اهلي، مارچوبه خوراكي رقم مري‌واشنگتن و persicus Asparagus استفاده شد. تعداد 80 آغازگر تصادفي در انجام واكنش PCR بر روي نمونه‌ها به كار رفت كه 18 آغازگر تكثير DNA را به صورت چندشكلي بين ژنوتيپ‌ها نشان دادند. اين 18 آغازگر در مجموع 175 نوار در كل ژنوتيپ‌ها تكثير كردند كه از بين آنها 160 نوار چند شكل بودند (4/91 درصد چندشكلي). تجزيه خوشه‌اي ژنوتيپ‌ها بر اساس حضور نوار (يك) و عدم حضور نوار (صفر) با استفاده از ضريب تشابه جاكارد و به روش UPGMA انجام گرفت. بيشترين و كمترين ضريب تشابه ژنتيكي بين ژنوتيپ‌ها به ترتيب 71/0 و 29/0 به دست آمد. در تجزيه خوشه‌اي، ژنوتيپ‌ها در ضريب تشابه 68/0 در هفت زيرگروه مجزا جاي گرفتند. ژنوتيپ‌هاي وحشي در چهار زيرگروه، مارچوبه‌هاي اهلي همراه با مارچوبه خوراكي رقم مري‌واشنگتن در دو زير گروه قرار گرفتند. persicus .A به عنوان يك گونه مجزا و با اختلاف چشم‌گيري از ديگر نمونه‌هاي آزمايش شده در زير‌گروه‌ آخر جاي گرفت. بنابر نتايج به دست‌آمده ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي از تنوع نسبتاً بالايي برخوردار بودند كه نشان‌دهنده غني‌بودن ذخاير ژنتيكي مارچوبه در ايران است. ضمن اينكه، اين بررسي توانايي نشانگر RAPD براي تفكيك گونه‌هاي مارچوبه و مطالعه تنوع ژنتيكي را نشان داد.

RAPD markers were employed to assess the genetic diversity of 34 Iranian wild edible asparagus (A. officinalis) genotypes as well as cv. Mary Washington and A. persicus. In total, 80 RAPD primers were employed for PCR reactions, among which, 18 revealed reasonable polymorphism. The 18 primers produced 175 bands, of which, 160 were polymorphic (91.4% polymorphism). Cluster analysis of the genotypes was performed based on their presence (1) or absence (0) of the bands, employing Jaccardʹs Similarity Coefficient and the method of UPGMA. The highest and lowest observed genetic coefficients of similarity between genotypes were recorded as 0.71 and 0.29, respectively. At a distance of similarity of 0.68 on the dendrogram, the genotypes were divided into seven sub-clusters. Wild genotypes were positioned in four subclusters followed by two subclusters that included the cultivated asparagus and the edible A. officinalis cv. Mary Washington. The species A. persicus, as a distinguished ones, located in a last subcluster with an acceptable distance from other genotypes. The examined genotypes were of relatively high diversity, indicating the richness of asparagus genetic resources in Iran. Furthermore, this study reflected the capability of RAPD markers in differentiating Asparagus species and to study their genetic diversity.