بررسي مقايسه اي اثر تنش خشكي بر ميزان تغييرات پرولين در گياه نوروزك (Salvia leriifolia) در محيط كشت خاك

Comparative study of the effect of drought stress on proline variations in Salvia leriifolia in soil and in vitro culture media

نوروزك (Salvia leriifolia Benth.) گياهي از تيره نعناع، بومي استان خراسان و سمنان داراي خواص متعدد دارويي، آنتي اكسيداني و تغذيه اي است. تنش خشكي بر رشد و نمو گياه اثر مي گذارد. به منظور بررسي تغييرات ميزان پرولين در گياه نورورزك تحت تاثير تنش خشكي و هم چنين شناسايي محيط مناسب جهت انجام آزمايش هاي خشكي، دو آزمايش مجزا در قالب طرح كاملاً تصادفي با شرايط يكسان در دو محيط خاك و اين ويترو اجرا و جهت انجام آزمايش در محيط اين ويترو از محيط كشت MS (موراشيگ- اسكوگ) استفاده شد. آزمايش در پنج سطح مختلف پتانسيل هاي صفر، 2- ، 4- ، 6- و 8- بار در 4 تكرار انجام و جهت ايجاد تنش در محيط خاك از صفحات فشاري و در محيط اين ويترو از PEG (پلي اتيلن گليكول) استفاده وپس از رسيدن گياهان به مرحله چهار برگي ميزان پرولين موجود در برگ هاي آن اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه با افزايش تنش خشكي بر ميزان تجمع پرولين در برگ ها افزوده مي شود. افزايش پرولين در برگ نشاي هاي كشت شده در خاك بيشتر از محيط در شيشه بود. از اين رو مي توان نتيجه گرفت كه يكي از پاسخ هاي گياه براي مقاومت در برابر خشكي تجمع پرولين مي باشد.

Salvia leriifolia (Lamiaceae) is an endemic plant of Khorasan and Semnan province with medicinal, antioxidant and nutritional properties. Drought stress affects on plant growth and development. To study changes in proline content of S.leriifolia affected by drought and also identification of suitable environment for drought experiments two separate experimental (completely randomized design) was carried out in soil and in vitro medium. MS (Murashige and Skoog) medium was used for in vitro culture. Experiment was carried out in five different levels of water potential including 0, -2, -4, -6 and -8 bar with 4 replicates. Pressure plates were used in the soil experiment and PEG (Polyethylene glycol) was used in the in vitro medium. Proline in the leaves was measured after the plants reached four leaf stage. The results showed that with increasing drought stress, proline accumulation in leaves was increased. This increase in the soil experiment was more than the in vitro one. It can be concluded that proline accumulation is a good measure plant responses to drought stress. Results of experiments conducted in in vitro are more accurate because it is easier to control the environmental conditions. It is also of less experimental cost and more space saving criteria.