بررسي روابط رگرسيوني و همبستگي بين صفات ذرت دانه اي تحت تيمارهاي مختلف كودي و شرايط تنش خشكي

به منظور بررسي اثرات جداگانه و تركيبي كودهاي فسفاته، باكتري هاي حل كننده فسفات و قارچ مايكوريزا بر تعديل و كاهش خسارات ناشي از تنش خشكي در مرحله رشد رويشي ذرت دانه اي هيبريد سينگل كراس 704 آزمايشي در سال زراعي 1388-1387 در مزرعه تحقيقات شماره سه پرديس ابوريحان دانشگاه تهران بصورت اسپليت پلات و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با دو فاكتور به اجرا در آمد. فاكتورهاي آزمايش شامل تنش خشكي (به عنوان فاكتور اصلي) و تركيبات مختلف كودي (به عنوان فاكتور فرعي) بودند. تيمارهاي آبياري در سه سطح به عنوان عامل اصلي براساس 50، 100 و 150 ميليمتر تبخير تجمعي از تشتك تبخير كلاس A و تيمارهاي كودي در پنج سطح شامل b1 (باكتري هاي حل كننده فسفر + قارچ مايكوريزا)، b2 (باكتري هاي حل كننده فسفر+ قارچ مايكوريزا + 50 درصد سوپرفسفات تريپل)، b3 (باكتري هاي حل كننده فسفر + 50 درصد سوپر فسفات تريپل)، b4 (قارچ مايكوريزا + 50 درصد سوپرفسفات تريپل) و b5 (كود شيميايي فسفره) به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه اثر اصلي خشكي بر صفات ارتفاع بوته، وزن خشك ساقه، قطر ساقه، ارتفاع تشكيل بلال، تعداد دانه در رديف بلال، وزن 300 دانه، وزن بلال، طول بلال، قطر بلال، قطر چوب بلال، عمق دانه، درصد چوب و عملكرد كل دانه بسيار معني دار بود. همچنين تاثير تيمارهاي مختلف كود بر صفات تعداد برگ در گياه، قطر ساقه و ارتفاع بلال غيرمعني دار و بر ساير صفات ارزيابي شده معني دار بود. تمام صفات اندازه گيري شده در تيمارهاي تلقيح با تركيب باكتري هاي حل كننده فسفر، قارچ مايكوريزا و 50 درصد سوپرفسفات تريپل تحت شرايط كم آبياري بالاتر از ساير تيمارها بودند. همبستگي ساده بين صفات و تجزيه رگرسيون گام به گام در هريك از شرايط بدون تنش، تنش خفيف و شديد خشكي محاسبه شد. رگرسيون گام به گام نشان داد صفات تعداد دانه در رديف، وزن 300 دانه، تعداد رديف دانه در بلال و ارتفاع بوته تحت شرايط تنش شديد خشكي بيش از 90 درصد از تغييرات عملكرد دانه را توجيه مي كنند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه تيمار بذور با تركيب باكتري هاي حل كننده فسفر، قارچ مايكوريزا و 50 درصد سوپرفسفات تريپل تحت شرايط تنش رطوبتي تاثيري مثبت (03/12- درصد) بر كاهش خسارات وارده به گياه و بالتبع افزايش اجزا عملكرد وارد نمود كه در نتيجه منجر به كاهش شدت تنش رطوبتي و افزايش عملكرد دانه شد.

In order to study the combined and separate effects of phosphorus fertilizer, phosphate-solubilizing bacteria and mycorrhizal fungus on adjusting and reducing the loss of yield resulting from drought stress during the stage of growth of grain corn (SC704) an experiment was performed in Aboureihan Campus of the University of Tehran, Iran, during 2007-2008. The experiment was conducted as split plot based on a randomised completely block design (RCBD) with four replications. Experimental factors were drought stress as the main-plot [irrigation after 50 [without drought stress], 100 and 150 mm evaporation from pan class A, and fertilizer compounds as the sub-plot (100% phosphorus (b5), 50% super phosphate triple+ mycorrhizal fungus + Phosphate-solubilizing bacteria (b2), mycorrhizal fungus + Phosphate-solubilizing bacteria (b1), 50% super phosphate triple + Phosphate-solubilizing bacteria (b3), and 50% super phosphate triple + mycorrhizal fungus (b4)). Drought stress happened after seedling establishment. Result of variance analysis showed that drought stress significantly affected plant height, stem dry weight, stem diameter, ear height, kernel number per row, 300 kernel weight, ear weight, ear length, ear diameter, cob diameter, kernel depth, cob percentage and total yield traits. Also, there was not significantly difference between fertilizer treatment for number of Leaf per plant, stem diameter and ear height traits. All the assessed traits in b2 inoculated treatment showed of higher values than other treats under water deficit stress condition. Furthermore, the investigated traits of b5 treat under severe water deficit stress were significantly less pronounced than normal irrigation and low stressed conditions. The results showed that all measured traits in seed inoculums with b2 under the low drought stress stood higher than other treats. Using stepwise regression was performed for grain corn in all conditions and in high stress conditions four traits have been extracted, which describe most 90% of yield variations. These results have completely coincidence with simple correlation analysis