نقش برنامه ريزي كالبدي در كاهش آسيب پذيري شهرها در برابر خطرات زلزله

The Role of Physical Planning in Mitigating Urban Vulnerability against Earthquake

آمادگي قبلي براي برخورد با زلزله، يكي ازمهم ترين عوامل در كاهش خسارت هاي ناشي از زلزله است . آمادگي براي برخورد با زلزله جنبه هاي گوناگوني دارد و مي توان با استفاده از تمهيدات برنامه ريزي كالبدي، شهرها را به گونه اي طراحي و برنامه ريزي كرد كه به هنگام زلزله كمترين آسيب به آن ها وارد شود. در اين مقاله شناساندن نقش برنامه ريزي شهري و كالبدي و موضوعات مرتبط با آن مانند: « ساختار شهر، بافت شهر، شكل شهر، تراكم هاي شهري و نحوه كاهش خسارت هاي زلزله از ديدگاه برنامه شهرسازي» بررسي شده است. ساختارهاي شهري گوناگون، مقاومت هاي متفاوتي در برابر زلزله دارند و شايد بتوان گفت كه به طور مثال: ساختار چند مركزي بيش از ساختار تك مركزي در برابر زلزله مقاومت دارد. با افزايش نسبت ساخته شده به كل سطح زمين و يا به فضاي باز، آسيب پذيري فضاي باز ناشي از ريزش آوار ساختمان ها و غير قابل استفاده شدن بافت افزايش مي يابد. بعضي از كاربري ها در شهر وجود دارند كه نقش بسيار حساسي د ر جلوگيري از آسيب پذيري شهر در برابر زلزله دارند؛ اين كاربري ها به «كاربري هاي ويژه» معروفند. آسيب ديدن اين كاربري ها به دليل عملكرد حساسي كه به هنگام وقوع زلزله دارا مي باشند، از حساسيت فوق العاده اي برخوردارند و ضروري است در مكانيابي اين گونه كاربر ي ها دقت فراوان صورت گيرد تا حداقل به اين مراكز آسيبي وارد نشود