هنجارهاي كيفي طراحي فضاي شهري مردم مدار (آزادي مدار)

Qualitative Norms for Democratic Urban Spaces Design

محوريت "انسان" در طراحي شهري، از بدو ظهور حرفه ـ دانش طراحي شهري مدنظر بوده است. به علاوه، با نگاهي به ديدگاه هاي نظريه پردازان اين حوزه معرفتي، گرايش به انسان و آزادي هاي منتسب به او در بيشتر اظهار نظرها قابل رديابي است. از اين رو آن چه در اين نوشتار به عنوان فضاي شهري مردم مدار (آزادي مدار)2 مطرح است، نخ تسبيح گرايش هاي نوعا پراكنده انسان مدارانه، مردم دوستانه و آزادي خواهانه طراحي شهري از نگاه انديشمندان اين رشته به شمار مي رود. در يك كلام، طراحي فضاهاي شهري مردم مدار مفهوم واره اي3 معطوف به "طراحي براي همگان" مي باشد كه حمايت از حقوق استفاده كننده گان، ايجاد دسترسي، آزادي عمل و ... را دنبال مي كند. مع هذا، به ندرت از حوزه هم پيوندي هنجارهاي انسان مدارانه و آزادي مدارانه جوامع با قالب هاي حرفه اي، مفهومي و فرايندگاري طراحي شهري سخن گفته شده است. آگاهي از شاخص ها يا هنجارها و زيرهنجارهايي كه موجوديت آن ها در بار محيطي فضاهاي شهري (همگاني) مبين مردم مدار بودن آن ها باشد، مقدمه اي است كه مي تواند چه گونه گي ارتباط طراحي شهري با مردم مداري را نشان دهد. محيط هاي پاسخ ده واجد هنجارهايي هستند كه شناخت آن ها از نگاه آزادي مداري يا مردم مداري مي تواند هنجارهاي مذكور را بازشناسايي نمايد. اين مقاله در راستاي دست يابي به هنجارهاي كيفي طراحي فضاهاي شهري مردم مدار، روش شناسي خاصي را دنبال مي نمايد، بدوا،طي مطالعات جداگانه اي در حوزه دموكراسي(مردم مداري) و طراحي شهري، ويژگي هاي عمومي دموكراسي و هنجارهاي كيفي پاسخ دهندگي محيط از نگاه نظري و مطالعات موردي نمونه حاصل گرديده است. و با تطبيق و قياس آن ها با يكديگر، دسته بندي هاي جداگانه اي از هنجارهاي كيفي محيطي در قالب ويژگي هاي مردم مداري به دست مي آيد كه زمينه را براي يافتن نقاط اشتراك هنجارهاي محيطي و استنتاج "هنجارهاي كيفي طراحي فضاهاي شهري مردم مدار" مهيا مي نمايد. در انتها هنجارهاي كيفي مذكور به تفكيك، خلاصه وار مورد بررسي قرار مي گيرند