بررسي شاخص هاي تداوم يافته در تبيين هويت فضاهاي خيابان لاله زار تهران

The Assessment of Continuous Indicators of Urban Spaces Identity Exposition Case Study of the Lalehzar Street In Tehran

در تعريف هويت شهر و رابطه آن با عناصرش، توجه به دگرگوني ها و تحولات اجتناب‌ناپذير تاريخي و اجتماعي ضرورت دارد. دليل ظهور و شكل‌گيري مداوم مكان ها را در دگرگوني ها و تحولات فرهنگي و تاريخ بايد جستجو كرد. اين تحولات سبب مي‌شود كه عناصر جديدي به يك مجموعه اضافه شده، عناصري از آن حذف شوند و به اين ترتيب مولفه تاريخي مكا ن ها كه خود ناشي از تحولات فرهنگي هستند، به اركان هويتي آ ن ها تبديل شوند. در مطالعات شهري، هويت به واسطه رابطه متقابلي كه با مفهوم فضا دارد و نيز به واسطه نقشي كه در ايجاد تصوير ذهني از مكان و در نتيجه كيفيت زندگي شهري ايفا مي‌كند مورد توجه است. از اين رو نقش شهر‌ها به عنوان مراكزي براي اشاعه شاخص هاي فرهنگي جوامع پذيرفته شده است، چرا كه در فضا‌هاي عمومي است كه روابط متقابل اجتماعي رخ مي‌دهد و به بلوغ مي‌رسد و در حقيقت يك رابطه دروني نزديك ميان فضاي شهري و هويت فرهنگي به وجود مي آيد. بدين ترتيب فضاهاي شهري عموماً در طول زمان مشمول يك هويت تداوم يافته تاريخي مي شوند. شاخص هايي كه در تبيين اين هويت تاريخي موثر هستند در طي زمان تاثيرات كاركردي مشابهي را در فضاي مورد نظر باعث مي شوند. اين شاخص ها باعث تداوم هويت فضاهاي شهري مي شوند به طوري كه مي توان به آن يك هويت تاريخي اطلاق كرد. مي توان گفت در ميان انواع فضاهاي شهري، خيابان ها داراي اهميت ويژه اي مي باشند. از ديد عملكردگرايان، خيابان فضايي ارتباطي است كه جهت دهنده، تقسيم كننده و تقويت كننده ساختار شهر است و آنان كه به ادراك محيط اهميت مي دهند راه ها را مهم ترين عامل سازمان يافته در نقشه پردازي ذهني انسان مي دانند. از طرف ديگر امروزه با برخي از اين فضاهاي شهري روبرو هستيم كه فاقد هويت مثبت و يا واجد نوعي هويت خنثي هستند. از اين رو با توجه به اينكه هر يك از فضاهاي شهري ممكن است در گذشته داراي يك يا چند شاخص هويتي بوده يا هم اكنون قابليت ارايه چنين كاركردهايي را داشته باشند، مي توان به كنكاشي در جهت شناسايي و تقويت وجوه شاخص هويت تاريخي آن ها اقدام كرد. در اين نوشتار پس از تعريف و بازخواني مفهوم هويت در فضاهاي شهري به بررسي شاخص هاي موثر و تداوم يافته در شكل دهي به هويت فضاي مورد مطالعه و در انتها به بيان سياست هاي كلي در جهت تقويت و احيا هويت آن پرداخته شده است.