ارزيابي عملكرد، سرعت و دوره موثر پر شدن دانه ارقام ذرت در تراكم هاي مختلف بوته

Evaluation of Yield, Rate and Effective Grain Filling Period of Maize

عملكرد ذرت دركشور ما در مقايسه با ديگر كشورها پايين است. يكي از مهمترين فاكتورهاي موثر، عدم كاربرد تراكم گياهي مطلوب و اختلاف هيبريد هاي ذرت در واكنش به تراكم گياهي است. به منظور بررسي تاثير تراكم هاي مختلف بوته بر عملكرد، سرعت و دوره موثر پر شدن دانه ارقام ذرت هيبريد، آزمايشي در سال زراعي 86 در مزرعه پژوهشي دانشكده كشاورزي دانشگاه محقق اردبيلي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي درسه تكرار اجرا گرديد. تيمار هاي مورد بررسي را ارقام ذرت در سه سطح ((SC-404, DC-370 , SC-504 با تراكم هاي مختلف (هشت ، 10و 12 بوته در متر مربع ) شامل مي شدند. نتايج نشان داد كه عملكرد و صفات وابسته به آن (به جز تعداد رديف دانه) به طور معني داري به واسطه تغيير در تراكم تغيير كرد. با افزايش تراكم تعداد دانه در بلال و تعداد دانه در رديف كاهش يافت. بالاترين عملكرد دانه در تراكم 10 بوته در متر مربع حاصل شد. واكنش ارقام ذرت به تراكم يكسان نبود. طوري كه بالاترين عملكرد دانه به رقم SC-504 و كمترين آن به DC-370 تعلق داشت. بيشترين عملكرد دانه در تراكم 10بوته در متر مربع به رقم SC-504 تعلق داشت. در اين بررسي با استفاده از يك مدل خطي دو تكه اي پارامتر هاي مربوط به پر شدن دانه ارزيابي گرديد. كليه پارامتر ها به طور معني داري تحت تاثير رقم و تراكم قرار گرفتند. حداكثر وزن دانه ، سرعت و دوره موثر پر شدن دانه در تراكم هاي پايين بوته بدست آمد. مقايسه ميانگين تركيبات تيماري نشان داد كه حداكثر وزن دانه (35/0 ميلي گرم ) و دوره موثر پر شدن دانه به ترتيب به تركيبات تيماري هيبريد SC-504 با تراكم هشت بوته در متر مربع و SC-404 با تراكم 8 بوته در متر مربع و حداقل آن به تركيب تيماري DC-370 با تراكم 12 بوته در متر مربع تعلق داشت.

The yield of maize in Iran is very low as compared to other maize producing countries. One of the most important effective factors is non application of optimal plant population per hectare and maize hybrids differ in their response to plant density. In order to study the effect of different plant densities on yield, rate and effective grain filling period in maize hybrids, a factorial experiment based on randomized complete block design with three replications was conducted in 2007 at the Research Farm of the Faculty of Agriculture Mohaghegh Ardabili University. Experimental treatments were: maize hybrids in three levels (SC-404, DC-370, SC-504) with different plant densities (8, 10 and 12 plants.m-2). The results showed that yield and yield attributes characters (except of the number of grains rows) varied significantly due to the variation in population densities. The number of kernel per ear and number of grains per ear row increased with increasing plant density. The highest grain yield was obtained from 10 plant.m-2 density. Response of maize hybrids wasn’t the same for plant densities. The highest grain yield belonged to SC-504 hybrid and the least was in DC-370 hybrid. A two part linear model were used to quantifying the grain filling parameters. Cultivars and plant densities affected all grain filling parameters significantly. Maximum kernel weight, rate and effective grain filling period was obtained in low plant densities. Means of comparisons showed that maximum of kernel weight (0.35 mg) and effective grain filling period were obtained in SC-504 hybrid×8 plants.m2 and SC-404 hybrid×8 plants/m2. Minimum of it was obtained in DC-370 hybrid×12 plants/m2.