ارايه مدل طبقه بندي شايستگي مرتع براي چراي بز با استفاده از GIS)حوزه قره آقاچ- سميرم(

تعيين شايستگي مرتع به تعبيري به معناي توسعه و استفاده پايدار از منابع طبيعي مي باشد كه امروزه در جهان از اهميت قابل ملاحظه‌اي برخوردار مي‌باشد. از آنجايي كه قسمت اعظم جمعيت دام سبك استفاده كننده از مراتع كشور را پس از گوسفند، بز تشكيل مي‌دهد؛ از اين رو در اين تحقيق از خصوصيات چرايي (ازقبيل توانايي راهپيمايي در شيب و نوع تركيب گياهي مناسب)، سازگاريها و قابليت‌هاي اين دام در طبقه-بندي شايستگي مرتع استفاده شده است. بدين منظور از بين عوامل فيزيكي و پوشش گياهي، سه عامل حساسيت خاك به فرسايش، توليد علوفه و منابع آب انتخاب شدند كه به صورت سه زيرمدل ارايه شده است. براي انجام اين تحقيق مراتع حوزه رودخانه قره‌آقاچ شهرستان سميرم انتخاب گرديد. اساس كلي روش بررسي در اين تحقيق براساس روش توصيه شده فايو (1991) جهت ارزيابي اراضي بوده است. بنابراين مدل نهايي شايستگي مرتع نشان داد كه 2 درصد مراتع منطقه داراي شايستگي متوسط (S2)، 2/62 درصد داراي شايستگي كم (S3) و 6/23 درصد فاقد شايستگي براي چراي بز مي‌باشد و 3/14 درصد بقيه را اراضي غيرمرتعي تشكيل مي دهند. البته از بين كليه خصوصيات اراضي مطالعه شده، در درجه اول خصوصيات مربوط به پوشش گياهي (تركيب گياهي و كلاس خوشخوراكي) و توليد علوفه و در درجه دوم عوامل محدودكننده شايستگي از مهمترين عوامل كاهش دهنده شايستگي بودند، و فقط در برخي مناطق دوري از منابع آب و شيب زياد (شيب بالاي 75%) سبب كاهش و يا محدوديت شايستگي چرا گرديد.

Range suitability determination is considered as a step toward development and sustainable utilization of natural resources with a great significance in the world of today. Since the goats are the majority of the livestock populations using the countryʹs rangelands after the sheep, grazing traits, adaptation and capabilities of goats were aplied in range suitability classification in the present study. The research was carried out in Ghareaghach river watershed located north-east of Semirom in Isfahan province.The framework of this research was based on F.A.O method (1991) for land evaluation. Physical factors, vegetation characteristics and water resources were considered to create three sub models including yield, water resources and soil erodibility. The final model of the range suitability in terms of range production showed that the studied rangelands were classified in three classes as moderate suitability (S2) for 2%, low suitability (S3) for 62.2% and not suitable (N) for 23.6% of the rangelandʹs area and 14.3% of the remaining lands was classified as non-rangelands. Among all studied land components, vegetation and forage production were identified as the first priorities to decrease land suitability for goats. Factors of distance from water sources and high slope (more than 75%) constituted the second priority for grazing suitability.