بررسي آت اكولوژي گونه (M.B.)DC. Caragana grandiflora(مطالعه موردي: شهرستان پلدشت استان آذربايجان غربي)

حفظ، احيا ، توسعه و مديريت منابع طبيعي تجديدشونده بخصوص پوشش گياهي مستلزم شناخت دقيق و جامع آنها مي‌باشد. مطالعات آت اكولوژي مديريت پايه اي را براي مديريت اكوسيستم ها بوجود مي آورد. در مطالعه حاضر اكولوژي گونه Caragana grandiflora از خانواده بقولات در استان آذربايجان غربي و در منطقه پلدشت مورد تحقيق قرار گرفت. به منظور مطالعه آت اكولوژي اين گونه گياهي چندساله، ابتدا رويشگاه آن در منطقه به كمك بازديدهاي صحرايي و گزارشهاي موجود مشخص شد، سپس ويژگيهاي اقليمي و خاك رويشگاه، سيستم ريشه، فنولوژي، نحوه زادآوري و تركيبات غذايي گياه مورد بررسي قرارگرفت. نتايج حاصل از تحقيق نشان داد كه رويشگاه اين گونه بسيار محدود بوده و به صورت لكه اي و پراكنده در شمال غربي منطقه مورد مطالعه واقع شده است. متوسط ميزان بارندگي ساليانه در اين رويشگاه 6/312 ميلي متر و دماي متوسط ساليانه 8/12 درجه سانتي گراد مي باشد. اين گونه روي خاكهاي آهكي با بافت شني و با ميزان اسيديته برابر با 5/7 تا 67/7 و هدايت الكتريكي 05/1 تا 22/1 دسي زيمنس بر متر ديده مي شود. اين گونه داراي ريشه راست، منشعب و ريزومي مي باشد كه تا عمق حدود 2/1 متر در خاك نفوذ مي كند و پس از برخورد با لايه سخت و غيرقابل نفوذ به طور افقي به طول 20/3 متر گسترش مي يابد. بررسي نحوه حضور گونه مورد نظر نشان داد كه پوشش تاجي اين گياه 63/18 تا 12/31 درصد است. در منطقه مورد مطالعه پديده هاي فنولوژيكي در اين گونه از اوايل اسفندماه با ظاهر شدن جوانه هاي رويشي آغاز مي شود و تا پايان فروردين ماه ادامه دارد. دوره گلدهي آن از اواسط ارديبهشت ماه تا اواخر خردادماه است. از اواخر خردادماه درختچه پوشيده از ميوه هاي نيام مي شود و در تيرماه بذر بطور كامل مي رسد. داده هاي آزمايشگاهي پس از وارد كردن در نرم-افزارSPSS نخست از نظر نرمال بودن مورد بررسي قرار گرفتند. سپس با تجزيه واريانس و آزمون دانكن ميانگين داده ها با يكديگر مقايسه شد. اندام هوايي اين گياه در مرحله رويشي داراي 94/21 درصد و در مرحله گلدهي 37/29 درصد و در مرحله بذردهي 25/14 درصد پروتيين خام دارد. بنابراين پيشنهاد مي شود از اين گياه براي اصلاح و احيا مراتع مخروبه كه داراي شرايط اكولوژيك شبيه به آنچه در رويشگاه هاي آن، در استان آذربايجان غربي وجود دارد بكار برده شود.

Preservation, regeneration, development and management of renewable natural resources (especially vegetation cover) need precise and comprehensive knowledge. In this research, autecology of Caragana grandiflora sp. was studied in Poldasht, West Azarbayjan province. This species is a perennial plant from Fabaceae family. To study the autecology of this perennial plant species, the habitat was determined by field observations and available reports and then climatic and edaphic characteristics of the habitat, plant root system, phenology, reproduction and food compounds were analyzed. The results showed that the habitat of this species was very limited and scattered throughout the North West of the study area. Mean annual precipitation of the habitat was 312.6 mm and mean annual temperature was 12.8 ?. This species grows in calcic soils with a sandy texture and a PH of 7.5 to 7.67 and an EC of 7.05 to 1.22 ds m-1. The roots of this species is straight, branched and rhizomic that penetrates up to 1.2 m into soil and spreads out up to 3.2 m when encounters a hard and impervious layer. Study of this plant showed that its canopy cover was from 18.63% to 31.12%. Phenological phenomena begin when it sprouts at late February and continues till middle April in the study area. The flowering period is from May to June. It is full of the fruits from middle June and the seed ripens in July. The Laboratory data was analyzed by SPSS software mean comparison was done by Duncan test. Aboveground organ of the plant contains 21.94, 29.37 and 14.25 crude protein respectively in growth, flowering and seeding periods. This species is recommended for range improvement and reclamation in rangelands which have similar ecological condition to West Azarbayjan.