سيستم پشتيباني تصميم گيري فضايي مديريت ريسك بحران هاي طبيعي در روستاها با بهره گيري از جي. آي. اس.، گامي در راستاي توسعه پايدار: مطالعه موردي روستاهاي استان مازندران

Support System for Spatial Decision Making in Natural Disaster Risk Management in Rural Areas by Applying GIS, A Step towards Sustainable Development: A Case Study of Mazandaran Province of Iran

از مسايل اساسي روستاهاي كشور بحرانهاي طبيعي وعدم توجه به مديريت ريسك و نبود سامانه اي در جهت برخورد سازمان يافته با بحران ها بوده است. لذا، اين پژوهش براساس اصول بنيادين، ساختار علمي سامانه مورد نياز را به روش توصيفي- تحليلي در جهت طراحي سامانه پشتيباني تصميم‌گيري فضايي در روستاها به كار گرفت و به عنوان نمونه كاربردي در ارتباط با بهمن در استان مازندران اجرا كرد. اين سامانه با پذيرش معيارهايي چون مقدارشيب، جهت شيب، ارتفاع، جهت باد، سرعت باد، نوع انحناي زمين، مقداربارش، دما، و تاريخ قادر است كه در قالب سناريوهاي مختلف به مديريت ريسك بهمن در ارتباط با روستاها كمك كند. بنا بر يافته هاي تحقيق، علاوه بر ارايه سامانه مذكور، يافته هاي مبتني بر گزارش هاي سامانه نشانگر اين است كه3322 كيلومتر مربع ازاستان داراي پتانسيل بهمن-خيزي است. به لحاظ مساحت شهرستان هاي آمل، نور و تنكابن مناطق داراي پتانسيل بهمن-خيزي بالا هستند و از نظر روستاهاي مشمول خطر بهمن، تنكابن با شش روستا در رتبه نخست و سپس روستاهاي نور، آمل و چالوس شناسايي شدند.

Among the problems and issues of rural areas is natural disaster and disregard to its management , the lack of a system to deal with disasters in an organized manner is among the issues and problems of rural areas. Thus, this study applies , based on fundamental principles, scientific structure of required system in a descriptive-analytical method to design a support system for spatial planning in rural areas and as a practical example it has been implemented in Mazandaran province in relation to avalanche. This system adopts criteria such as ground slope, direction of slope, elevation, wind direction, wind speed, earth curvature, rain fall and date. It is able to manage risk avalanche in the form of different scenarios with respect to rural areas. Based on study findings, beside the presentation of mentioned system, the study reports that 3322 square kilometers in the province are vulnerable to avalanche; Amol, Nour and Tonekabon are areas which are highly vulnerable to avalanche and 6 villages in Tonekabon are ranked first, followed by villages in Nour, Amol and Chalous.