بررسي خصوصيات تروماهاي‌عروقي و نتايج‌درماني آن‌ها در مراجعه‌كنندگان به بيمارستان آيت ا… طالقاني تهران طي سال‌هاي 79-1376

Vascular trauma: Characteristics of patients andresults of treatment

سابقه و هدف: درتروماي عروقي همچون ساير آسيب‌هاي مهم بدن انسان، تشخيص و درمان دقيق و مناسب براي به‌دست آوردن بهترين نتيجه امري ضروري است. توجه اساسي به تروماي نافذ و غير نافذ اندام ها و عوارض آن‌ها كه به‌دنبال آسيب ايجاد مي شود، در كاهش مرگ و بيماري اين بيماران بسيار مهم است. همچنين با در نظرگرفتن اين نكته كه ميزان وقوع آسيب و عروقي در تمام دنيا مشخص نيست و با توجه به بدحال بودن بيماران و خطر مرگ و يا ازدست دادن اندام و اهميت اطلاع از نوع آسيب وارد شده ، روش درمان و نتايج آن و نيز عدم اطلاع از وضعيت آن‌ها ، اين تحقيق روي مراجعين به بيمارستان طالقاني تهران در سال‌هاي 79-1376 انجام گرفت. مواد و روش‌ها: تحقيق به روش توصيفي روي كليه بيماراني كه به‌صورت مستمر مراجعه نموده‌اند ، صورت‌گرفته‌است. اين بيماران داراي ضايعه شرياني به تنهايي و يا همراه با آسيب وريد و ارگان‌هاي ديگر بودند. ضايعات تنهاي وريدي در اين مطالعه بررسي نشده است. خصوصيات فردي و بيماري، تشخيص، نوع درمان و نتايج آن‌ها بررسي شد. مشخصات بيماران مراجعه‌كننده در فرم‌هاي از پيش‌تعيين‌شده ثبت گرديد و با پيگيري انجام شده، نوع عمل جراحي و نتايج آنها يادداشت و پس از تكميل شدن و در پايان دوره سه ساله بررسي شد. يافته‌ها: تحقيق روي 157 بيمار در سنين 7/15 5 /28 سال و با نسبت مذكر به مونث7به 1 انجام گرفت. 100 نفر (7/63%) با ضايعه ناشي از جسم برنده آسيب ديده بودند و شايع‌ترين تروما از نوع نافذ بود. 5/18% آسيب عروقي اياتروژنيك داشتند و در 5/11% موارد تروماي شرياني به‌دليل تزريق مواد مخدر رخ‌داده بود. شايع‌ترين محل تروما، اندام تحتاني (56%) بود و در 5/9% شكستگي استخوان نيز وجود داشت. اختلال نبض در 4/71% ، اختلال حسي در 33% و اختلال حركتي در 6/30% مشاهده گرديد. در 49% بيماران درمان به روش Graft Interposition و در بقيه بصورت Patch Angioplasty ، ترميم اوليه يا ليگاتور بوده است. در 136 بيمار (6/86%) نتيجه اقدامات جراحي رضايت‌بخش بود و در 1/5% بيماران فوت نمودند و در 3/8% آمپوتاسيون انجام شد. بيماراني‌كه در فاصله زماني كمتر از 6ساعت از تروماي شرياني مراجعه نموده بودند، نتيجه درماني بهتري داشتند.Patch Angioplasty و Inter . Graft در بيشتر موارد با استفاده از وريد صافن بزرگ انجام شد. در مواردي كه به‌دلايل مختلف نتوانستيم از وريد استفاده كنيم، از مواد سنتتيك مثل داكرون و گورتكس استفاده گرديد. بحث: ميزان تروماي اياتروژنيك و تروماي شرياني به دليل تزريق مواد مخدر مشكل و خطر جدي در اين بيماران است و لذا بررسي‌هاي اختصاصي در اين دو زمينه توصيه مي‌شود. همچنين پيشنهاد مي‌شود يك دوره آموزش مداوم حين خدمات به پزشكان براي ارايه خدمات اوليه مناسب در برخورد با اين بيماران برگزار گردد.