طراحي مدل مديريت تغيير در كتابخانه‌هاي دانشگاهي ايران: مطالعه دلفي

Developing Change Management Model for Iranian Academic Libraries: Delphi Study

هدف: پژوهش حاضر قصد دارد به طراحي مدل مديريت تغيير در كتابخانه‌هاي دانشگاهي ايران بپردازد. روش: در اين پژوهش از رويكرد كيفي و روش دلفي براي طراحي مدل مديريت تغيير در كتابخانه‌هاي دانشگاهي ايران استفاده شد. روش دلفي طي سه دور به‌كار گرفته شد و در اين روش 22 نفر از متخصصان در دور اول شركت كردند. يافته‌ها: در نتيجه اين پژوهش، مدل مديريت تغيير در كتابخانه‌هاي دانشگاهي ايران به‌دست آمد. اين مدل شامل پنج مرحله اصلي است كه عبارت‌اند از: 1) مرور وضعيت كنوني، 2) تحليل و شناخت كاربران، 3) برنامه‌ريزي، 4) اجراي تغيير، و 5) حفظ دستاوردهاي تغيير. همچنين در هر مرحله اقداماتي لازم است انجام گيرد. اجراي آزمايشي مدل پيشنهادي پژوهش در كتابخانه‌هاي دانشگاه‌هاي مختلف، تهيه ابزار براي انجام اقدامات مدل، بررسي ترتيب و توالي انجام اقدامات، و تعيين زمان لازم براي انجام هر اقدام از جمله موضوعاتي است كه مي‌تواند در پژوهش‌هاي آينده مورد مطالعه قرار گيرد. آشنا ساختن مديران كتابخانه‌هاي دانشگاهي و كتابداران با مفاهيم مديريت تغيير و تشويق به استفاده از اين رويكرد در كتابخانه‌هاي دانشگاهي، راهكاري است كه مي‌تواند به بهبود اجراي تغييرات در كتابخانه‌هاي دانشگاهي و كاستن از هزينه‌ها و دوباره‌كاريها منجر شود. اصالت/ارزش: امروزه «تغيير» در هر سازمان، پديده‌اي اجتناب‌ناپذير به‌شمار مي‌آيد. با توجه به نقش خطير كتابخانه‌هاي دانشگاهي در امر آموزش و پژوهش، پويايي و تغيير در اين كتابخانه‌ها مقوله مهمي به‌شمار مي‌رود. كتابخانه‌هاي دانشگاهي ايران نيز به منظور پاسخگويي به عوامل دروني و بيروني سازمان خود، از نياز به تغيير مستثني نيستند. «مدل تغيير»، مديريت و پياده‌سازي تغيير را تسهيل مي‌كند.

Purpose: This study seeks to design change management model for Iranian academic libraries. Methodology: Qualitative approach and Delphi method were employed to design change management model for Iranian academic libraries. Delphi technique was used in three rounds and initially 22 experts participated in the test. The change management model yielded for Iranian academic libraries consisted of five main stages as follows: 1) review of current status; 2) analysis of users; 3) programming/planning; 4) implementing the change; 5) maintenance of change achievements. Several activities have to be carried out at each stage. Findings: This model makes the directors of academic libraries and librarians familiar with concepts of change management and encourages them to apply this approach to academic libraries; this strategy leads to improvement in change implementation in academic libraries together with a decrease in costs and redundancies. Future studies may include trial implementation of the proposed model in different academic libraries, providing tools necessary for activities of the model, studying the order and succession of these activities, and determining the time required for performing each activity. Originality/Value: Although change management has been employed in some institutions, it is the first time of designing such a model for academic libraries. Therefore, Iranian academic libraries can make benefit from this model for management and implementation of change.