بررسي سيره پيامبر اعظم )ص( در برنامه درسي تعليمات اجتماعي دوره ابتدايي و راهنماييتحصيلي براساس مهارت هاي زندگي، از منظر دبيران و تحليل محتواي كتب فوق الذكر

A study on Holy Prophet’s tradition in primary and middleeducation curriculum of social sciences according to life skills

هدف اين پژوهش بررسي ميزان آموزش مهارتهاي زندگي از منظر سيره نبوي (ص) در كتابهاي تعليمات اجتماعي دوره ابتدايي و راهنمايي مي باشد. به همين منظور، ضمن تحليل محتواي كتابهاي ياد شده، از نظرات دبيران نيز استفاده شده است. جامعه مورد بررسي دراين پژوهش، شامل كتابهاي تعليمات اجتماعي دوره ي ابتدايي و راهنمايي و كليه ي دبيران دوره راهنمايي شهرستان اروميه مي باشد كه از جامعه اول، كليه درسها تحليل گرديدند و از جامعه دوم ، 80 معلم به عنوان نمونه بر اساس فرمول كوكران انتخاب شد. ابزار گردآوري داده ها براي بررسي نظرات دبيران، پرسشنامه محقق ساخته بود كه بر اساس مقياس ليكرت تنظيم و جهت بررسي مهارت هاي زندگي بر اساس سيره نبوي (ص)، مصاديق مهارت هاي زندگي شناسايي شد. براي طبقه بندي داده ها از آمار توصيفي استفاده گرديد. فرضيه هاي پژوهش به وسيله آمار استنباطي و با بهره گيري از آزمون تحليل واريانس يك سويه و آزمون تعقيبي شفه آزمون شدند، سپس بر اساس سوالات تحقيق بررسي هاي لازم انجام گرفت كه درمجموع اين نتايج حاصل شد: ميزان مهارت هاي زندگي با توجه به سيره نبوي(ص) دركتب تعليمات اجتماعي، مجموعا" در حد متوسط و متوسط به پايين ارزيابي شد. تعداد و درصد مقوله هاي مهارت هاي زندگي در كتاب پايه پنجم دوره ابتدايي بيشتر از سوم و چهارم و در دوره راهنمايي سال اول بيشتر از سال دوم و سوم تشخيص داده شد. اكثر دبيران با تناسب بين محتواي كتب تعليمات اجتماعي و زمان اختصاص يافته به آن موافق نبودند، اكثر دبيران پايه هاي اول و دوم معتقدند كه در كتب دوره راهنمايي به آموزش مهارت هاي زندگي از منظر پيامبر اكرم(ص)، در حد متوسط پرداخته شده است، ليكن دبيران پايه هاي سوم معتقدند كه در كتاب اجتماعي سال سوم به اين مسايل در حد متوسط به پايين پرداخته شده است. در مجموع، دبيران هر سه پايه اذعان داشتند كه در اين كتاب ها از روش و سيره پيامبراكرم (ص) به صورت روشن ومشخص اسم برده نشده و به صراحت از آن سخن به ميان نيامده است. مضافا" اينكه با توجه به سوال هاي باز پرسشنامه، اكثر دبيران استفاده از سبك و سيره پيامبراكرم (ص) در كتب درسي تعليمات اجتماعي را پيشنهاد نموده اند.

This research is an endeavor to survey the content of primary and middle school social science textbooks to see how much prophet Mohammad’s traditions are included in them. In addition to the analysis of the contents of the above-mentioned books, the viewpoints of teachers were used. Population investigated in this research consisted of primary and middle school social science textbooks and also the whole number of middle school teachers. The research sample included: 1. primary and middle school social science textbooks, which were analyzed for their content. 2. 80 middle school teachers who were chosen using Cochran formula. Research tool for collecting the teachers’ views was a researcher-made questionnaire that was arranged according to Likert scale. In order to study the life skills according to Holy Prophet’s tradition, referents of life skills was identified. To classify the data, the descriptive statistics was used. Research hypotheses were tested using referential statistics, i.e., one way analysis of variance and post hoc (sheffe) tests. Then, survey was done according to the research questions and the results were as follows: The amount of life skills with regard to Holy Prophet’s traditions in social study textbooks were rated as average and below average. The aforementioned rate was recognized higher in the 5th grade primary school textbooks than 4th and 3rd grade and it was higher in the 1st grade middle school textbooks than the 2nd and 3rd grade ones. However, most of the teachers were dissatisfied with the amount of social study textbooks content and the time arranged for its teaching. Most of the 1st and 2nd grade teachers believed that life skills with regard to Holy Prophet’s traditions in social science textbooks were at average rate. However, 3rd grade teachers believed that in 3rd grade social science textbook, this issue was at below average rate.In sum, the social science teachers of 1st, 2nd, and 3rd grades stated that in these textbooks, the Holy Prophet’s tradition was not explicitly and clearly indicated. In addition, in their answers to open questions of questionnaire, most teachers suggested the use of Holy Prophet’s tradition in the social science textbooks.