بررسي اثر كنه‌كشي اسانس پونه‌ي كوهي Mentha longifolia (Lamiaceae) روي كنه‌ي واروا،( Varroa destructor (Acari: Varroidae و تاثير آن بر زنبور عسل اروپايي( Apis mellifera (Hym.: Apidae

Acaricidal activity of essential oil from Mentha longifolia (Lamiaceae) against Varroa destructor (Acari: Varroidae) and its effect on Apis mellifera (Hym.: Apidae)

كنه‌ي واروا، Varroa destructor Anderson & Trueman، يكي از مهم‌ترين آفات زنبور عسل اروپايي، Apis mellifera L.، در سرتاسر جهان مي‌باشد كه با تغذيه از همولنف مراحل مختلف رشدي زنبور عسل و همچنين انتقال عوامل بيماري‌زاي ويروسي، خسارت اقتصادي بالايي را به صنعت زنبورداري وارد مي‌كند. در طي سال‌هاي اخير، استفاده از آفت‌كش‌هاي شيميايي به منظور كنترل كنه‌ي واروا منجر به ايجاد مقاومت در اين آفت و آلودگي محصولات كندو شده است. لذا موضوع تحقيق حاضر بررسي ميزان سميت تنفسي اسانس پونه‌ي كوهي Mentha longifolia L. بر كنه‌ي واروا و زنبور عسل مي‌باشد. بدين منظور كنه‌هاي بالغ ماده در شرايط اتاق رشد، با دماي 1 ± 25 درجه‌ي سلسيوس، ‌رطوبت نسبي 5 ± 40 درصد و تاريكي به مدت 10 ساعت با غلظت‌هاي مختلف اسانس مورد مطالعه (از 5/0 تا 75/3 ميكروليتر بر ليتر هوا) تيمار شدند. همچنين زنبورهاي عسل كارگر در شرايط انكوباتور (دماي 32 درجه‌ي سلسيوس و رطوبت نسبي 50-45 درصد و تاريكي به مدت 10 ساعت) تحت تاثير غلظت‌هاي مختلف اسانس پونه‌ي كوهي (از 62/0 تا 25/6 ميكروليتر بر ليتر هوا) قرار گرفتند. همه‌ي تيمارها در 4 تكرار طراحي شدند. تعداد افراد مرده و زنده براي هر تكرار پس از شروع اسانس‌دهي و هر يك ساعت يك‌بار شمارش شد. نتايج نشان داد كه ميزان مرگ و مير كنه‌ي واروا و زنبور عسل با افزايش غلظت و زمان اسانس‌دهي افزايش پيدا كرده است. ميزان LC50 براي كنه‌ي واروا، 9 و 10 ساعت پس از شروع اسانس‌دهي، به‌ترتيب 05/2 و 65/1 ميكروليتر بر ليتر هوا محاسبه شد؛ درحالي‌كه، ميزان LC50 در مورد زنبور عسل در طي 9 و 10 ساعت پس از اسانس‌دهي به‌ترتيب 08/5 و 76/4 ميكروليتر بر ليتر هوا بود كه نشان‌دهنده‌ي حساسيت بيشتر كنه‌ي واروا به اسانس پونه‌ي كوهي در مقايسه با زنبور عسل اروپايي است. بنابر‌اين، لازم است تحقيقات بيشتري براي تنظيم غلظت و مدت زمان اسانس‌دهي پونه‌ي كوهي صورت گيرد تا بتوان از آن در برنامه‌هاي كنترل كنه‌ي واروا در زنبورستان‌ها استفاده نمود.

Varroa destructor Anderson & Trueman is one of the most important pests of Apis mellifera L. world widely. It causes great economic loss to the beekeeping industry through feeding on various developmental stages of bees and by transmission of pathogenic viral agents. Recently, application of chemical pesticides has led to the occurrence of mite resistance and contamination of hive products. Therefore, the objective of the current study is to evaluate fumigant toxicity of essential oil from Mentha longifolia L. against varroa mite and honey bee. Adult females of varroa mites were treated with different concentrations of essential oil (from 0.5 to 3.75 µl/l air) at 25°C and 40% RH in darkness for 10 h. Also, worker honey bees were exposed to concentrations of essential oil (from 0.62 to 6.25 µl/l air) in incubator set at 32°C and 45 - 50% RH in dark for 10 h. All experiments were conducted with four replications. The number of dead and live treated animals was counted each hour from commencement of exposure. Results showed that the mortality was increased as concentration and exposure time of the oil increased. Estimated LC50 value of M. longifolia treated on V. destructor 9 and 10 h after exposure was 2.05 and 1.65 µl/l air, respectively. However, LC50 values of the oil on A. mellifera at the same exposure times were 5.08 and 4.76 µl/l air, respectively. These findings indicate that varroa mite is more susceptible than A. mellifera. Therefore, more comprehensive experiments are necessary to find appropriate concentration and exposure time of M. longifolia essential oil in varroa mite control programs in apiaries.