تبيين تجارب پرستاران در زمينه موانع و تسهيل‌كننده‌هاي آموزش به بيمار

Barriers and Facilitators of Patientʹʹs Education: Nurses’ Perspectives

مقدمه: آموزش به بيمار و به كارگيري مشاركت بيماران در روند درمان در طول بستري به ويژه در زمان ترخيص كاملاً ضروري است. مطالعه حاضر با هدف تبيين تجارب پرستاران در زمينه موانع و تسهيل‌كننده‌هاي آموزش به بيمار در سال 1388 در بيمارستان شريعتي تهران انجام شد. روش‌ها: مطالعه حاضر يك مطالعه تلفيقي با استفاده از رويكرد دلفي است كه در 3 مرحله انجام گرديد. نمونه‌ها 25 نفر (شامل 1 مترون، 8 سوپروايزر، 8 سرپرستار و 8 پرستار) بودند. محيط مطالعه بيمارستان شريعتي تهران بوده، روش جمع‌آوري داده‌ها در مرحله اول مصاحبه بدون ساختار، مرحله دوم توسط پرسشنامه حاصل از مرحله اول و در مرحله سوم گروه‌هاي متمركز بود. نتايج: ميانگين و انحراف معيار سن و سابقه كار واحدهاي مورد پژوهش به ترتيب 14/6±20/42 و 20/6±84/14 بود. بر اساس مرحله سوم، مهمترين موانع آموزش بيمار شامل كم بودن دانش و اطلاعات علمي پرستار، كمبود نيروي پرسنلي پرستاري، مشغله زياد كاري پرستار، ايجاد سيستم نظارت و بازخورد، آموزشي بودن بيمارستان و تحميل كارهاي اضافي به پرستاران، بود. مهم‌ترين تسهيل‌كننده‌ها نيازسنجي از بيمار در هر بخش و ايجاد پروتكل بر اساس آن، ايجاد سيستم نظارت و بازخورد، ارتباطات خوب بين پرستار و بيمار و پزشك، گذاشتن يك پرستار مخصوص آموزش به بيمار به صورت در گردش، برگزاري كلاس‌هاي آموزشي به عنوان جز ساعت كاري ذكر شد. نتيجه‌گيري: با توجه به چند بعدي بودن موانع و تسهيل‌كننده‌هاي آموزش به بيمار بر اساس نتايج اين مطالعه، انجام اقدامات نظام مند و همه جانبه آموزش به بيمار انجام براي فراهم نمودن امكانات و شرايط طراحي و اجراي برنامه‌هاي آموزشي و خودمراقبتي بر اساس نياز مددجويان در بالين توصيه مي‌شود.

Introduction: Patient education and his/her partnership during hospitalization and at discharge time is essential. The aim of this study is to describe nurses’ experiences of barriers and facilitators of patient education in year 2008 at Shariati Hospital in Tehran (SHT). Methods: The present study is a triangulation research with three steps Delphi method. Participants included 25 nursing staff (1 matron, 8 supervisors, 8 head nurses and 8 nurses). Data were collected in the nursing office and different wards. Data collection methods were an unstructured interview, followed by a questionnaire from interviews, and in the third step, focused groups. Results: Mean and Standard deviation of age and working experience of participants were 42/20±6/14 and 14/84±6/20 years, respectively. Most important barriers according to the third step were: nurses’ low scientific knowledge and information, shortage of nursing manpower, excessive workload, manner of clinical supervision and feedback, and extra tasks demanded due to working in a teaching hospital. The most important facilitators were found to be: developing patient education protocols for each ward, according to needs assessment, revision in supervision and feedback system, establishing a good relationship between patients and nurses and physicians, assigning a rotating nurse for patient education, and running educational courses for nurses as a part of their duty time. Conclusion: The described barriers and facilitators for patient education have a multidimensional nature. Therefore, it may be suggested that authorities should undertake systematic and comprehensive measures to provide facilities and opportunities for programs on patient education and self-care programs based on their needs in clinic.