نقش راه‌كارهاي نوين آموزشي در كاهش خطاهاي تجويز داروهاي وريدي- يك مطالعه كارآزمايي باليني غير تصادفي شده

The Effect of Modern Educational Strategies in Reducing Intravenous Drug Administration Error: A Non-Randomized Clinical Trial

مقدمه: از ميان خطاهاي دارويي اشتباه در تجويز داروهاي وريدي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. از آنجا كه به روز نبودن اطلاعات دارويي مي‌تواند يكي از علل اشتباهات دارويي باشد و استفاده از آموزش الكترونيكي امكان دسترسي سريع به جديد‌ترين منابع را فراهم مي‌سازد اين تحقيق با هدف تعيين تاثير راه‌كارهاي نوين آموزشي بر كاهش خطاهاي تجويز داروهاي وريدي توسط پرسنل شامل خطا در دوز دارو، بررسي قبل از تجويز، بررسي حين و بعد از تجويز، بررسي محل تجويز، نوع حلال، حجم حلال، مدت زمان تزريق و آموزش به بيمار انجام پذيرفت. روش‌ها: اين تحقيق يك بررسي مداخله‌اي تك گروهي است كه در سال 88-1387 در بيمارستان‌هاي وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شيراز اجرا گرديد. نمونه‌ها شامل داروهاي وريدي بود كه توسط مسوولين اجراي دستورات دارويي در بخش‌هاي داخلي تجويز مي‌شدند. اطلاعات مربوط به قبل و شش ماه پس از ارايه كارگاه آموزشي جمع‌آوري گرديد. مداخله آموزشي براي كليه پرستاران مسوول تجويز دارو، و به صورت كارگاهي مركب از سخنراني، تمرين، بازانديشي، و فرصت يادگيري الكترونيكي در مورد خطاهاي تجويز دارو و منابع كسب اطلاعات روزآمد بود. داده ها با تست‌هاي آماري مك نمار و توزيع دوجمله‌اي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج: در اين مطالعه 603 مورد تجويز داروي وريدي (30 نوع دارو) از نظر ده متغير مورد مشاهده قرار گرفتند. آموزش موجب كاهش معنادار ميزان خطا در متغيرهاي «بررسي قبل از تزريق» (5/60 درصد در مقابل 6/6 درصد)، «بررسي محل تزريق» (3/25 درصد در مقابل 4/3 درصد)، «مدت زمان تزريق» (1/50 درصد در مقابل 6/27 درصد)، «بررسي حين تزريق» (7/42 درصد در مقابل 7/16 درصد)، «بررسي پايان تزريق» (3/42 درصد در مقابل 2/17 درصد) و «آموزش به بيمار» (2/91 درصد در مقابل 6/75 درصد) شده است (05/0p < ). نتيجه‌گيري: استفاده از راه‌كارها و منابع نوين (منابع و نرم افزار هاي معتبر الكترونيكي) از طريق خودآموزي، جهت كاهش خطاهاي تجويز دارويي توسط پرستاران در بخش‌هاي بيمارستاني، امري ضروري به نظر مي‌رسد.

Introduction: Among medication errors, intravenous medication administration errors are especially important. The lack of medication information can be one of the causes of medication errors. Using electronic education may facilitate quick access to the update resources. The objective of this study is the evaluation of an appropriate educational strategy to reduce intravenous drug administration errors by staff, including error in drug dosage, before-, during- and after- prescription assessment, evaluation of injection site, proper solvent selection, volume of solvent, length of injection, and patient training. Methods: This is a single group interventional study, carried out in three hospital wards of Shiraz University of Medical Sciences in 2008-9. Samples were intravenous drugs prescribed by nursing staff. Intravenous administrations was observed and recorded before and 6 months after the educational intervention. Educational intervention for all nursing staff responsible for drug administration, was a workshop composed of a blend of lectures, practice, reflection and E-learning opportunities on medication errors and resources. Data analysis was done with MC-Nemar and binomial tests. Results: In this study, evaluations of errors in 603 administrations of intravenous medication (30 drugs) have been done regarding ten variables. After education, there was a decreased frequency of errors in before prescription assessment (60.5% to 6.6%), evaluation of injection site (25.3% to 3.4%), length of injection (50.1% to 27.6%), during prescription assessment (42.7% to 16.7), after prescription assessment (42.3% to 17.2%) and patient training (91.2% to 75.6%) (P < 0.05). Conclusion: The use of modern strategies and introducing rsources (electronic data bases and sofwares) in hospital wards is important in decreasing medication errors, as it facilitates the nurses’ access to the update sources of medication information.