تغييرات گلبول‌هاي سفيد خون سياه ماهي (Capoeta capoeta gracilis) آلوده به انگل Clinostomum complanatum در رودخانه شيرود

Leukocytes changes of infected Capoeta capoeta gracillis to Clinostomum complanatum in Shirood River

Clinostomum complanatum انگل مشترك بين انسان و ماهي (Zoonose) است كه به صورت موضعي در بافت‌هاي مختلف بدن طيف وسيعي از ماهيان استخواني آب شيرين از جمله سياه ماهي (Capoeta capoeta gracilis) به‌عنوان ميزبان استقرار مي‌يابد. اين ماهي بومي آب‌هاي شيرين داخلي است و در رودخانه شيرود واقع در غرب استان مازندران نيز وجود دارد. در اين تحقيق واكنش سيستم ايمني سياه ماهيان آلوده به انگل Clinostomum complanatum بصورت تغييرات درصد فراواني گلبول‌هاي سفيد در طول رودخانه شيرود در دو ايستگاه شماره يك واقع در ورودي رودخانه به درياي‌خزر و شماره دو در بالادست آن، در دو فصل زمستان 1384 و بهار 1385 با بررسي 120 عدد ماهي صيدشده توسط تور پرتابي انجام شد. نمونه‌ها پس از بيومتري، از طريق قطع ساقه‌دمي خونگيري شدند و آلودگي به انگل ذكرشده در بافت‌ها واندام‌ها مورد بررسي قرار گرفت. شمارش گلبول‌هاي سفيد در لام هموسيتومتر و همچنين شمارش افتراقي اين گلبولها در ماهيان آلوده به انگل مذكور و ماهيان غيرآلوده به تفكيك فصل و ايستگاه انجام شد. آناليز آماري شمارش افتراقي گلبول‌هاي سفيد نشان داد ماهيان آلوده به انگل و غيرآلوده ايستگاه اول از نظر ميانگين تعداد لنفوسيت، نوتروفيل و مونوسيت اختلاف معني‌دار آماري داشتند (05/0P < ) و همچنين در بين ماهيان آلوده و غيرآلوده ايستگاه دوم از نظر ميانگين تعداد لنفوسيت، نوتروفيل و ايوزينوفيل اختلاف معني‌دار آماري وجود داشت (05/0P < ). بررسي‌هاي انگلي نشان داد كه در ماهيان ماده ايستگاه دوم در فصل بهار آلودگي به انگل مذكور بيشتر بود. همچنين بيشترين آلودگي به متاسركر انگل Clinostomum complanatum در آبشش‌ها، زير سرپوش آبششي، حلق، عضلات، زيرپوست، داخل عضله در اطراف باله‌ها، زير حدقه چشم، دهان و محوطه بطني ديده شد. متاسركر انگل در داخل كيست به رنگهاي زرد و خاكستري و سياه مشاهده گرديد. شدت آلودگي و متوسط گلبول‌هاي سفيد در ماهيان ماده ايستگاه دوم (بالا دست رودخانه) بيشتر از ايستگاه اول و در فصل بهار بيشتر از فصل زمستان بود كه علت آن مي‌تواند شوري بالاتر آب در ايستگاه اول و كاهش حلزون هاي ميزبان واسط اوليه و حضور كمتر جنس نر طي تكامل غدد جنسي باشد.

Clinostomum complanatum is a common parasite between human and fish (zoonose) .It can be locally found in different tissues of the fish. A large spectrum of freshwater bony fish; including Capoeta capoeta gracilis, harbour this parasite. Itʹs an endemic fish in freshwater such as Shirood River in the western part of Mazandaran province. In this study, 120 fish were caught using cast net along Shirood River in two stations which is situated at the River entrance to the Caspian Sea and the second was in the upper part, during two seasons; winter and spring. The samples were tested, the reaction of immunity system in infected fishes to Clinostomum complanatum examined for changes of abundance perecentage of leukocytes. After biometrical measurments, samples were bleeded through cutting of peduncle and the infection to Clinostomum complanatum, in tissues and organs studied. White blood cells counts and differential cell count were done for infected and uninfected fish in the seasons and the stations. Statistical analysis of differential white blood cell count showed that in the first station, mean of lymphocyte, neutrophil and monocyte had significant difference between infected and uninfected fish (P<0.05). Mean of lymphocyte, neutrophil and eosinophil had significant difference between infected and uninfected fish in second station (P<0.05). The results showed that infection to the parasite exceeded in females in second station in Spring. The highest infection rate of Clinostomum complanatum metacercaria was observed in gills, under the opercolum, pharynx, muscles, under the skin, inside the muscle around fins, under the pupil of the eye, in the mouth and abdominal cavity. The metacercaria were observed inside the cysts in yellow, gray and black colors. Contamination intensity and mean of white blood cells, in females in second station in spring exceeded the first station and during the winter which may have caused by high water salinity in first station and decrease of first intermediate host snails and male lesser attendance during gonadal maturation.