طرد اجتماعي اقوام در آيينه آمار:بررسي بودجه هاي استانهاي تركنشين و كردنشين

Social Exclusion and Ethnicity Based on Statistics Exploring Budgets of the Turk and Kurd Provinces of Iran

ايران كشوري چند قومي است. مطالعات انجام شده در سطح ملي درباره اقوام نشان ميدهد كه برخي از اقوام احساس نابرابري قومي بسيار قويتري نسبت به ديگران دارند و توزيع امكانات و خدمات در كشور را به نفع همه نميدانند. بنابراين هميشه مطالبات خود را از دولت، ايفا نشده قلمداد ميكنند. از جمله اين اقوام كردها و تركها هستند. هدف ما در اين مقاله بررسي اين ادعا خواهد بود. مقاله حاضر به بررسي تخصيص بودجهها در ايران در دوره ده ساله 1375 تا 1385 پرداخته و با محاسبه سرانه بودجهها براي استانهاي كردنشين و تركنشين در هر سال و ميانگين آن براي دوره ده ساله مذكور تفاوتهاي موجود آنها را با سرانه بودجه استان تهران و در مواردي با برخي ديگر از استانهاي فارس‌نشين مثل اصفهان مقايسه و نتايج آن را گزارش كرده است. يافتهها نشان ميدهند تخصيص بودجه براي اين استانها نه تنها با استانهاي تهران و اصفهان تفاوت زيادي ندارد بلكه در بسياري از موارد نمودارها نشان‌دهنده بودجههاي بالاتر اين استانها است. چارچوب نظري مقاله بر اساس نظريه طرد اجتماعي استوار است. براساس اين نظريه افراد يا گروههايي در جامعه از برخي منابع و حقوق در جامعه محروم و به حاشيه رانده ميشوند. طرد از فرآيند توسعه و طرد مادي از جمله ابعاد طرد اجتماعي محسوب ميشود. مقاله حاضر از اين بعد به مسيله اقوام در ايران ميپردازد.

Iran is a multiethnic country. National studies on ethnic groups show that some of these groups have comparatively stronger feelings of ethnic inequality. In their view, the general distribution of facilities and services is not equal, especially when it comes down to their group. So they look at their specific province as being disaffected, at least as far as their requests are concerned. Kurds and Turks are among such ethnic groups. This article examines budget allocation during a ten-year period (1375-1385/1996-2006). It calculates the ten-year period’s mean per-capita budgets for the Kurdish and Turkish provinces and compares them with some of the Farsi-speaking provinces such as Tehran and Isfahan. The results show that not only are there not much budgetary differences among these provinces but that in some cases graphs illustrate that the Turkish and Kurdish provinces have greater mean per capita budgets. Theoretical framework of this article is that of social exclusion theory. Such perspective maintains that certain people or societal groups are excluded from some recourses and rights; that is they are marginalized. One dimension of such exclusion is concerned with relative deprivation of development process and/or the necessary materials. The article studies this dimension of the problem alone.