بررسي تاثير كاربرد نشانگر ليزري بر ميزان خطاهاي تكنيكي دانشجويان حين تهيه راديوگرافي هاي داخل دهاني

Effect of using laser guided indicator on the reduction of technical errors in periapical radiographies prepared by dental students

چكيده مقدمه: انجام پرتونگاري مستلزم تنظيم و تصور صحيح اشعه مركزي مي‌باشد. بعضي از خطاهاي تكنيكي خطاهايي هستند كه به علت عدم تنظيم صحيح اشعه مركزي ايجاد مي‌شوند. مبتديان و پرتونگاراني كه در حين يادگيري پرتونگاري هستند در ابتدا تصور كاملي از اشعه مركزي ندارند. استفاده از يك نشانگر ليزري اشعه مركزي در مبتدياني كه بر روي فانتوم آموزش مي‌گيرند در تنظيم اشعه مركزي و يادگيري سريعتر موثر است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر يك پژوهش آزمايشگاهي تجربي مي‌باشد كه در بخش راديولوژي دانشكده دندان‌پزشكي دانشگاه علوم پزشكي اصفهان توسط دو گروه 9 نفره دانشجويي كه درس عملي راديولوژي (1) را داشتند انجام شد. در گروه اول، آموزش تكنيك پري اپيكال نيمساز بدون استفاده از نشانگر ليزري و در گروه دوم آموزش تكنيك پري اپيكال نيمساز با استفاده از نشانگر ليزري ارايه شد. سپس هر گروه اقدام به تهيه كليشه‌هاي راديوگرافي از فانتوم موجود در بخش راديولوژي نمودند. نشانگر ليزري اشعه مركزي شامل دو ديود ليزري قرمز رنگ مي‌باشد كه دو پرتو با زاويه 90 درجه نسبت به يكديگر (به صورت علامت "به علاوه" +) در مركز تيوب مي‌سازند. مركز علامت محل خروج اشعه مركزي را نشان مي‌دهد. در كل، 216 كليشه تهيه شد. فيلم‌ها از نظر كيفيت و وجود خطاهاي تكنيكي بررسي شدند و يافته‌ها با استفاده از آناليز آماري Chi-square و Mann-Whitney در سطح معني‌داري 05/0 = ? مقايسه گرديدند. يافته‌ها: در اين بررسي با استفاده از تيوب راديوگرافي با و بدون نشانگر ليزري اشعه مركزي، خطاهاي كن كات (014/0 = Pp value) و طويل شدگي تصوير (001/0 > P p value) و هم پوشاني (018/0 = P p value) اختلاف معني‌دار نشان دادند. در بررسي ذهني (Subjective)، كيفيت فيلم فيلم‌هاي تهيه شده با استفاده از دو روش فوق اختلاف معني‌داري داشتند ( 001/0 > P p value). نتيجه‌‌گيري: استفاده از نشانگر ليزري اشعه مركزي باعث سهولت يادگيري دانشجويان مبتدي در تنظيم اشعه مركزي و كاهش اشكالات تكنيكي خطاهاي كن كات، طويل شدگي تصوير و هم پوشاني مي‌شود و نياز به تكرار راديوگرافي‌ها كاهش مي‌يابد. كليد واژه‌ها: نشانگر ليزري اشعه مركزي، اشكالات تكنيكي، راديوگرافي داخل دهاني، كن كات، طويل شدگي تصوير، هم پوشاني، كوتاه شدگي تصوير.

Abstract Introduction: Successful radiography requires a true imagination of central ray. Some technical errors however happen as a result of maladjustment of central ray. Many dental students who begin to learn radiography do not have a comprehensive imagination of the central ray. Using a laser guided indicator for central ray in such cases may serve as a useful training means for better adjustment of central ray. Materials and Methods: This in vitro study was carried out at the Department of Radiology, Dental School of Isfahan University of Medical Sciences. A total of eighteen students were divided into two groups of nine. In the first group the periapical technique was taught without laser guided indicator while in the second group laser guided indicator was applied in training the students. All students took X-rays from the phantom. Laser guided indicator is made of two low power red laser diodes and is capable of making two perpendicular rays forming a cross (+) in the center of tube which indicates central ray. Totally 216 X-rays were taken and technical errors and the quality of X-rays were evaluated. The results were analyzed statistically via Mann-Whitney and chi Square tests (? = 0.05). Results: The X-rays taken by students showed significant differences in Cone Cutting (p value = 0.014), Overlapping (p value = 0.018) and Elongation (p value < 0.001) between the two study groups. In the subjective review of X-ray quality, the difference was also significant (p value < 0.001). Conclusion: The use of laser guided indicator as a training aid seems to be practical for easier learning of central ray adjustment and reduction of technical errors in taking X-rays by dental students. Key words: Technical errors, Laser guided indicator, Intraoral radiography, Foreshortening, Cone cutting, Overlapping, Elongation.