چگونگي و محدوديت استفاده از اينترنت جهت آموزش توسط دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي بوشهر -1387

Prevalence and obstacle of Internet use for education in students of Bushehr University of Medical Sciences. 2008

بدون شك يكي از بزرگ‌ترين و مهم‌ترين تحولات فناوري عصر حاضر، پديده شاه‌راه بزرگ اطلاعاتي است كه آن را اينترنت مي‌نامند(1). امروزه جامعه دانشگاهي به طور گسترده متكي به اطلاعات است. با استفاده از شبكه جهاني اينترنت، دسترسي به سايت‌هاي علمي و پزشكي، دستيابي به انواع بانك‌هاي اطلاعاتي ملي و بين‌المللي و استفاده از تمام متن نشريه‌هاي داخلي و خارجي امكان‌پذير شده است(2). نظر به نقش مهمي كه اينترنت در امر دستيابي به اطلاعات روزآمد و ارتباط موثر و سريع ميان دانشمندان و صاحب‌نظران حوزه‌هاي مختلف علوم ايفا مي‌كند، ضرورت شناخت بيشتر نسبت به توانايي‌هاي اين شبكه و مشكلات كاربران در استفاده از اين ابزار ضروري به نظر مي‌رسد. طبق قانون مورز زماني كه مشكلات كسب اطلاعات بيش از مشكلاتي باشد كه از عدم دسترسي به اطلاعات ناشي مي‌شود، فرد ترجيح مي‌دهد كه از نظام بازيابي اطلاعات استفاده نكند(3). بنابراين، براي استفاده كاربران از اين شبكه لازم است مشكلات كاربران در استفاده از خدمات اينترنت شناسايي شود. از اين رو تحقيق حاضر با هدف بررسي چگونگي استفاده از اينترنت در ميان دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي بوشهر انجام گرديده است. در يك مطالعه توصيفي- تحليلي و از نوع مقطعي، 386 نفر از دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي بوشهر كه در نيمسال دوم 1387 در اين دانشگاه مشغول تحصيل بودند به روش تصادفي جهت شركت در پژوهش انتخاب گرديدند. ابزار گردآوري داده‌ها، پرسشنامه خود ايفا بود كه روايي پرسشنامه با استفاده از نظر مصححان، و پايايي آن با انجام يك مطالعه پيلوت روي 30 نفر از دانشجويان و با روش آلفا كرونباخ و ضريب 78/0 تا 90/0 براي پرسش‌هاي مختلف تاييد شد. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS-13 و آزمون‌هاي آماري توصيفي و تحليلي مجذور كا و همبستگي اسپيرمن انجام شد. 5/93 درصد از واحدهاي پژوهش از اينترنت استفاده مي‌كردند. ميزان آشنايي با اينترنت در 5 سطح، عدم آشنايي، آشنايي ضعيف، متوسط، خوب و عالي به ترتيب، 6/2 درصد (10نفر)، 3/16 درصد (63 نفر)، 1/45 درصد (174)، 6/31 درصد (122 نفر) و 4/4 درصد (17 نفر) بود. از 100 درصد زمان استفاده از اينترنت 7/36 درصد جهت آموزش و دسترسي به مطالب مربوط به رشته تحصيلي،4/19 درصد سرگرمي، 1/17 درصد آگاهي از اخبار، 5/11 درصد استفاده از پست الكترونيك، 4/5 درصد چت و 9/9 درصد به ساير موارد اختصاص داده شده بود. بيشترين محدوديت جهت استفاده از اينترنت از نظر واحدهاي پژوهش سرعت كم اينترنت(49%)، پس از آن به ترتيب عدم آموزش (5/31%)، عدم دسترسي به رايانه (1/32%)، عدم دسترسي به سايت‌هاي مربوطه (6/26%) و هزينه بالاي اينترنت (18%) بود. با افزايش ترم تحصيلي ميزان استفاده از اينترنت توسط دانشجويان افزايش مي‌يابد (001/0 > p). همچنين آمون مجذور كاي نشان داد كه استفاده از اينترنت در مقطع دكتراي حرفه‌اي بيش از كارداني و كارشناسي است، كه از لحاظ آماري معنادار مي‌باشد (001/0 > p). بين ديگر متغيرهاي جمعيت شناختي با ميزان استفاده از اينترنت ارتباط آماري معنادار مشاهده نشد. نتيجه كلي اينكه اغلب دانشجويان با اينترنت آشنايي دارند و از آن استفاده مي‌كنند اما معتقدند مشكلاتي وجود دارد كه استفاده آنها از اينترنت را محدود يا غيرممكن مي‌سازد. از جمله سرعت كم اينترنت، عدم آموزش، دشواري دسترسي به رايانه و اينترنت، در دسترس نبودن سايت‌هاي مورد لزوم، و بالا بودن هزينه. اقداماتي مانند تخصيص بودجه، سازمان‌دهي صحيح رايانه‌ها و شبكه اينترنتي، آموزش‌هاي اختصاصي و برگزاري كارگاه‌هاي جستجوي اينترنتي جهت دانشجويان و راهنمايي اساتيد مي‌تواند در استفاده بهينه از اين شبكه گسترده جهاني موثر باشد.