تصوّف در مكتب خراسان

Sufism in Khorasan School

خراسان به عنوان مهد تصوّف از قديم در پرورش و رشد تصوّف تاثير قابل ملاحظه‌اي داشته است، در نگاهي به تاريخ تصوّف و عرفان، كمتر شهر و روستايي در خراسان است كه در آن صوفي بنام نباشد و از وجود چهره‌هاي شاخص و آثار برجسته و طريقت‌هاي مشهور و انديشه‌هاي بلند، مي‌توان آن را دريافت. تصوّف خراسان داراي ويژگي‌هايي چون: مشايخ صاحب نام، آميختگي تصوّف با فتوّت و عياري، سماع، تعاليم فرقه ملامتيّه، برنامه‌هاي مدوّن خانقاه، رواج شعر و شاعري در برنامه‌هاي خانقاه، تلاش براي صلح جهاني، ارتباط با ايمه شيعه، و پاي بندي شديد به شريعت، موضع گيري در قبال زور و ستمگري، تلاش علمي، باطن گرايي، و گرايش نخبگان بوده است. و همين خصوصيّات باعث آفرينش آثار و نتايج مهمّي چون تصوّف و فتوّت و شعر عرفاني و نزديكي تصوّف به تشيّع و نهضت‌هاي ديني و اجتماعي گرديد.

As the cradle of Sufism, Khorasan has considerably affected the growth and development of Sufism since early times. A look at the history of Sufism and mysticism reveals that cities and towns in Khorasan have had renowned Sufis, with outstanding works, famous paths and elevated ideas. Sufism in Khorasan has some important features: renowned sages, a combination of Sufism with chivalry, audition (samaa`), the teachings of Malamatieh sect, Khanqah’s regular programs, the propagation of poetry in Khanqahs, efforts for global peace, relations with Shiite Imams staunch following of the religion, resisting suppression and cruelty, scientific endeavors, etc. Such features led to the creation of significant works and results, such as Sufism, chivalry, mystic poetry, the close relation of Sufism with Shi`ism, and religious and social movements.