بهره گيري از فضاي اقامتي روزانه براي ارتقا سطح كيفي زندگي سالمندان

Day Care Center for Qualitative Improvement of Elderly Life

با توجه به پيشرفتهاي پزشكي، كاهش مرگ و مير و همچنين كاهش آمار زاد و ولد در جوامع، بالا رفتن جمعيت سالمندان حقيقتي نزديك ميباشد. لذا ميبايست براي مواجهه با رشد جمعيت در اين قشر، آمادگي و برنامه ريزي دقيقي در جوانب مختلف منظور شود. فضاي معماري و شهرسازي يكي از مهمترين عناصر در ارتباط با زندگي سالمند ميباشد. حضور سالمند در خانه و جامعه مستلزم جوابگويي اوليه به نيازهاي وي ميباشد. اين پاسخگويي ميبايست شامل در نظر گرفتن محدوديتهاي جسمي و شرايط روحي اين عزيزان باشد. براي حداكثر بهره مندي سالمند از خدمات و جامعه، بايد زندگي سالمندان و روحيات آنان به دقت تجزيه و تحليل گردد. شرايط جسمي و روحي سالمند، نيازها و ويژگيهاي اين دوران از جمله فاكتورهايي ميباشد كه رسيدن به اين منظور را ميسر ميسازد. توجه به نيازهاي انسان در هر دوره سلامت فرد، در نتيجه اجتماع را موجب ميشود. يكي از اقشار محتاج حمايت در جامعه سالمندان ميباشند. در معماري نه تنها بايد اصول و استانداردهاي خاص براي اين قشر تبيين، تثبيت و رعايت شود، بلكه ميبايست الگوي فضايي مختص به اين افراد را تعريف نمود. خانه سالمندان اولين و ساده ترين راهي است كه ميتوان در نظر گرفت. اما به دليل فاصله ويژگيهاي اوليه اين فضا از الگوي زندگي عادي سالمند و همچنين قبول اين حقيقت كه باعث افزايش افسردگيهاي خاص اين دوران ميباشد، دهكده سالمندي الگوي ديگري است كه براي زندگي سالمندان در غرب ارايه و اجرا گرديده است. در اين الگو، مسكن هايي براي سالمندان طراحي شده است كه سالمندان ميتوانند به تنهايي يا همراه با خانواده شان در آن زندگي كنند. خدمات اوليه و مورد نياز سالمند در مجاورت و همسايگي مسكن سالمندان موجود ميباشد. اما با توجه به ويژگيها و روحيات اين قشر، تعريف الگويي كه سالمند را در كنار حفظ زندگي عادي، در خانه اميدها و خاطراتش، در نيازهاي روحي و جسمي ايشان مرتفع سازد، ضروري ميباشد لذا نياز به الگويي كه فضاي جديدي منطبق بر شرايط روحي و جسمي سالمند را تعريف كند و بتواند جايگزين شيوه هاي قبلي در جهت ارتقا روحيه سالمند شود ضروري ميباشد. براي پاسخگويي به اين نياز راه حلهاي گوناگوني در جهان غرب پيشنهاد گرديده، كه در ايران مورد استفاده قرار نگرديده است و به جاي آن اقامتگاه هاي روزانه را ميتوان تعريف كرد كه اين فضا به عنوان فراغت گاه روزانه سالمندان استفاده شود و نه تنها شامل پاسخگويي به نيازهاي اين افراد باشد، بلكه در ايجاد حس مفيد بودن، افزايش اميد به زندگي و ارتقا روحيه سالمند اثرگذار خواهد بود. سالمند در استفاده از اين مكان از اختيار برخوردار است و نيازهايي همچون فضاهاي مناسب براي ورزش و تفريح سالمند، همصحبتي با هم سن و سالان، حفظ عزت نفس ايشان و ايجاد شرايطي براي خود استقلالي در حين گذراندن اوقات فراغت، آموزش هنرها و تكنيكهاي مورد نياز در زندگي سالمندي، مشاوره و ... را دارا ميباشد.