بررسي و تحليل سير تحول و تكوين "شهر" و "دولت" در انديشه ابن خلدون

A Survey on “City” and “State” Revolution in Ibn-Khaldun Viewpoint

شهر برايند و نتيجه حكمت نظري و حكمت عملي است كه به مدد انديشه ها و فرايندها در طي زمان با تبلور كالبدي آن رخساره نموده و مفهوم شهر را پديد مي آورد. حكمت نظري مبين انديشه هاي آرمانشهري و جريان فكري است كه در فراسوي نظام ظاهري شهر قرار دارد و حكمت عملي اسلوب ساخت ويژه در شهر را بيان ميدارد. مقاله حاضر بر آن است تا به تبيين و تحليل حكمت نظري مفهوم شهر و جامعه در انديشه ها و آرا ابن خلدون بپردازد و چارچوب فرايندي و محتوايي آن را روشن نمايد. روش ابن خلدون در قبض و بسط انديشه هايش روش برهاني است و براين اساس تاريخ را بر چهار مرحله توحش، همزيستي، اراده مشترك و همبستگي اجتماعي 1 و جامعه و دولت تقسيم نموده و بر پايه آن چارچوب نوسازي جامعه و شهر را پي مي ريزد. براين اساس و براساس مراحل تكوين و سقوط دولت شهر نيز سقوط و ظهور ميكند و اين مهم بر اساس پويش فرهنگي و ارتباط دولت و شهر به پيش ميرود. در مقاله حاضر روش مورد استفاده روش تبييني– تحليلي بوده و يافته هاي تحقيق نشان ميدهد كه مفهوم نظام فرهنگي و ويژگ يهاي اخلاقي و اجتماعي يكي از بارزترين مفاهيم در اعتلاي مفهوم و نقش شهر است و اين ويژگ يها براساس چگونگي تبلور و يا سقوط آن در دولت، در شهر نيز ظهور و بروز ميكند.