تاثير تنش كم آبي و نيتروژن بر عملكرد دانه و متابوليت‌هاي سازگاري دو رقم ذرت هيبريد ميان‌رس

Effect of Water Deficit Stress and Nitrogen on Yield and Compatibility Metabolites of Two Medium Maturity Corn Cultivars

براي بررسي تاثير تنش كم آبي و نيتروژن بر عملكرد دانه و متابوليت‌هاي سازگاري دو رقم ذرت هيبريد ميان رس، آزمايشي در دو مكان (دانشكده كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس و دانشكده كشاورزي دانشگاه رازي كرمانشاه) به‌طور همزمان به اجرا در آمد. آزمايش به‌صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام گرديد. تنش كم آبي در چهار سطح شامل تنش در مرحله رويشي،‌ مرحله زايشي و مراحل رويشي - زايشي به‌همراه تيمار شاهد (بدون تنش) در كرت‌هاي اصلي قرار گرفت. كرت‌هاي فرعي تركيبي از عامل كود نيتروژن در دو سطح شامل 100 و 200 كيلوگرم نيتروژن در هكتار به ‌همراه فاكتور رقم شامل دو رقم ميان‌رس هيبريد ذرتS.C 647 و T.C 647 بود. نتايج نشان داد كه سطوح مختلف تيمار تنش كم آبي، نيتروژن و رقم تاثير معني‌داري بر عملكرد دانه داشت. تنش كم آبي و نيتروژن در مرحله رويشي، بر پروتيين‌هاي محلول در برگ تاثير معني‌داري داشت. تنش كم آبي منجر به كاهش ميزان پروتيين در مقايسه با تيمار شاهد گرديد. مقدار پروتيين در تيمار نيتروژن كامل نيز بيشتر از تيمار كمبود نيتروژن بود. كمبود رطوبت منجر به افزايش معني‌دار پرولين برگ‌ها در پايان هر دوره از تنش گرديد. مقدار نيتروژن نيز رابطه مستقيم با افزايش، غلظت پرولين داشت. تنش كم آبي منجر به كاهش معني‌دار كلروفيل در ارقام مورد آزمايش گرديد. در پايان مرحله رشد زايشي كمبود رطوبت بر مقدار كل اسيدهاي آمينه آزاد در برگ تاثير معني‌دار داشت.

In order to study the effect of water deficit stress and nitrogen on yield and compatibility metabolites in two hybrid corn cultivars, an experiment was conducted at the experimental farms of Tarbiat Modarres and Kermanshah Razi Universities. The experimental design was randomized complete block with treatments organized following a split-factorial with three replications. Drought stress at three growth stages (vegetative, reproductive and both vegetative and reproductive) and without water deficit or control were randomized to the main plot units. Combination of two levels of nitrogen fertilizer (100 and 200 kg/ha) and two maize varieties (S.C 647 and T.C. 647) were appled to the subplot units. The results showed that water deficit stress, nitrogen and cultivar had significant effects on grain yield. Water deficit stress at vegetative phase had significant effect on leaf soluble proteins and was reduced in stress treatments as compared with the control. Soluble protein in the treatments with full fertilizer was more than nitrogen deficit treatments. At the end of each phase of stress (growth stage) water deficit induced a significant increase of proline in leaves. Nitrogen levels showed positive correlation with the loaf proline Content. Water deficit stress led to a significant decrease of chlorophyll content in examined cultivars. Water deficit had a significant effect on free amino acid content of leaf at the end of reproductive stage.