سينتيك آزاد شدن منگنز در برخي از خاك هاي آهكي ايران

Kinetics of Manganese Release From Some Calcareous Soils of Iran

در اين مطالعه سينتيك واجذب منگنز بومي خاك با دي اتيلن تري آمين پنتا استيك اسيد در 12 خاك آهكي استريل تحت شرايط آزمايشگاهي مورد مطالعه قرار گرفت. مقايسه ضرايب تبيين و انحراف معيار مدل هاي گوناگون سينتيكي نشان داد كه كه بهترين مدل ها براي توصيف داده ها، معادله دو ثابته و معادله پارابوليك پخشيده ميباشند. معادلات درجه صفر، درجه اول، دوم و درجه سوم نتوانستند واجذب منگنز را در خاك هاي مورد مطالعه توصيف كنند. ضرايب تبيين از معادله درجه صفر تا درجه سوم كاهش نشان داد. كربن آلي و مقدار رس از تاثير گذار ترين ويژگي هاي خاك بر واجذب منگنز و ضرايب معادلات سينتيكي دو ثابته و پارابوليك بودند. مقدار منگنز قابل عصاره گيري براي زمان هاي طولاني مدت (مرتبط با ثابت a معادله دو ثابته) با افزايش مقدار ماده آلي خاك افزايش يافت. كمترين مقدار ثابت a معادله دو ثابته برابر با 585/0 و بيشترين آن برابر با 24/11 ميلي گرم منگنز بر كيلوگرم خاك بر دقيقه بوده و مقادير متناظر براي ثابت b به ترتيب برابر با 313/0 و 554/0 يك بر ميلي گرم منگنز بر كيلوگرم خاك مي باشد. سرعت عصاره گيري منگنز از خاك (مرتبط با ثابت b) به كلي متغير بوده و بطور سيستماتيك به هيچ كدام از خواص خاك مرتبط نشد. نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه احتمالا آزمون رايج خاك براي منگنز، مقدار منگنز، قابل استفاده گياه را كمتر از مقدار واقعي تخمين مي زند.

Kinetics of native Mn desorption by diethlenetriaminepentaacetic acid (DTPA) from 12 calcareous soils of Iran was studied in a laboratory experiment. Comparisons of coefficients of determination (r2) and standard errors (SE) for seven different models indicated that the two best models for describing the desorption data in all soils were two-constant rate and parabolic - diffusion equations. The zero, first, second and third order equations could not describe Mn desorption properly and the coefficients of determination (r2) decreased from zero to third order. Organic carbon and clay contents were the most pertinent soil characteristics that predicted the rate constants of the two constant and parabolic kinetic models. The amount of extractable Mn for long extraction times (the constant "a") increased with organic matter content. Constant "a" ranged from 0.585 to 11.24 (mgMn kg_1min:i) and "b" from 0.313 to 0.554(mgMn kg_1minl)"1. The rate at which Mn was extracted from each soil (related to the constant b) were quite variable and was not systematically related to any of the measured soil properties. Consequently a soil test for available Mn involving extraction for a quite short time period might underestimate the amount of Mn that was released in reality. Keywords: Calcareous soils, Desorption, DTP A, Kinetics, Mangeness