تاثير الگوي كاشت و تراكم بادشكن زنده بر ميزان سرعت باد در دشت حسين‌آباد سربيشه

Effect of pattern and density of live windbreak on the wind speed in the Hussein Abad plain, Sarbisheh

از مهم‌ترين ويژگي‌هاي مناطق خشك تاثير باد و فرسايش بادي مي‌باشد كه روند بيابانزايي را تشديد مي‌كند. يكي از منابع اصلي فرسايش و برداشت ماسه در مناطق بياباني، مزراع مي‌باشند. از ديگر سو بادشكن تاثير زيادي در كاهش سرعت باد و ايجاد ميكروكليما در پشت و جلو بادشكن دارد. دشت حسين‌آباد سربيشه جزو مناطق بياباني به شمار مي‌رود و در معرض وزش بادهاي 120 روزه قرار دارد. در اين تحقيق بادشكن زنده از نوع علوفه‌اي (Zea mays و Sorghum bicolor) با دو آرايش و سه تراكم مختلف در سه تكرار و عمود به جهت باد غالب منطقه ايجاد و سرعت باد در فواصل معين در جلو و پشت بادشكن پايش گرديد. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل آماري داده‌ها‌ي باد نشان داد كه آرايش مثلثي و تراكم ناشي از فاصله كاشت 60 سانتي‌متر بر روي رديف مطلوب‌ترين آرايش و تراكم در كاهش سرعت باد مي باشد و مسافت بيشتري از پشت بادشكن را محافظت نموده و به عنوان موثرترين بادشكن در منطقه مورد نظر پيشنهاد مي‌گردد.

Tow important characteristics of arid and semi arid regions are wind and wind erosion which accelerate desertification process. Farmlands are on of the major sources of soil particles detachment and consequent erosion. Windbreak is an effective tool in reducing wind speed and making microclimates in its windward and leeward. Plain of Hussein-Abad Sarbisheh is located under an arid climate condition and Sistan 120-days wind has destructive influence on soil and yield of agricultural fields. In this research, live windbreaks (Zea mays and Sorghum bicolor) were created in different patterns and densities at three replications. Wind speed was monitored in definite distances from windward and leeward of windbreak. Results of data analysis from wind speed monitoring was revealed that triangular arrangement in three densities (i.e., density of 60 cm in rows) is the most effective pattern in density of windbreak to reduce wind speed and protect high distance from leeward of windbreak and offer this windbreak as effective windbreak in Hussein Abad plain.