كانسار روي- سرب چاه‌مير، نمونه‌اي از كانسارهاي رسوبي- بروندمي نوع Selwyn، حوضه بافق، ايران مركزي

Chahmir Zn-Pb Deposit, a Typical Selwyn-Type (Vent Proximal) Sedex Deposit, Bafq Basin, Central Iran

كانسار روي- سرب چاه‌مير در جنوب‌ خاور حوضه بافق، يكي از چندين كانسار روي- سرب (مانند كوشك، زريگان و دره ‌دهو) است كه در توالي رسوبي- آتشفشاني كامبرين پيشين، همزمان با رخداد اقيانوس‌هاي بدون اكسيژن (Oceanic anoxic event) جهان در كامبرين، در يك محيط كافت پشت كماني، تشكيل شده است. واحدهاي سنگي ميزبان كانسار سيلتستون سياه داراي مواد آلي با ميان‌لايه‌هايي از توف و توف سيلتي هستند كه توسط توف‌هاي كربناتي سبزرنگ پوشيده شده است. در كانسار چاه‌مير، بر اساس ماهيت كانه‌زايي سولفيدي، بافت و كاني‌شناسي سولفيدها، مي‌توان چهار رخساره را از هم متمايز كرد. اين رخساره‌ها بر اساس جايگاه آنها نسبت به محل خروج سيال‌هاي كانه‌ساز عبارتند از: 1) رخساره كانسنگ توده‌اي (رخساره دهانه‌اي) كه بخش ستبر، پرعيار و توده‌اي كانسار را در خاور آن تشكيل داده و شامل دو زيررخساره سولفيدي- سيليسي- كربناتي، در مركز و سولفيدي-كربناتي در اطراف آن است. بافت سولفيدها در اين رخساره به ‌صورت توده‌اي، جانشيني، رگه- رگچه‌اي و كلوفرم‌ برشي شده است. 2) رخساره رگه- رگچه‌اي (زون تغذيه‌كننده) شامل رگه‌هاي سولفيدي و سيليسي است كه به صورت قطع‌كننده لايه‌بندي سنگ ‌ميزبان، در زير رخساره كانسنگ توده‌اي تشكيل شده است. بافت‌هاي رگه- رگچه‌اي و جانشيني سولفيدها سيماي اصلي اين رخساره را تشكيل مي‌دهند. 3) رخساره كانسنگ لايه‌اي كه ستبراي كمتري نسبت به رخساره كانسنگ توده‌اي دارد و با سيماي لايه‌اي و نواري و عيار پايين ماده معدني قابل تشخيص است. اين رخساره، به ‌صورت سولفيد‌هاي لامينه و نواري هم‌روند با لايه‌بندي سنگ ميزبان (چينه‌سان)، در بخش مركزي كانسار تشكيل شده است. 4) رخساره حاشيه‌اي، در بخش انتهايي باختر كانسار تشكيل شده و در واقع معادل رسوبي رخساره كانسنگ لايه‌اي را مي‌سازد. مهم‌ترين ويژگي اين رخساره وجود پيريت دانه‌پراكنده، نوارهاي چرت و باريت است. با توجه به مهم‌ترين ويژگي‌هاي كانه‌زايي در منطقه چاه‌مير، از جمله محيط زمين‌ساختي، سنگ دربرگيرنده، كاني‌شناسي، محتواي فلزي، حضور رخساره‌هاي چهارگانه و مقايسه آنها با ذخاير روي- سرب با ميزبان سيلتستون و شيلي نوع Sedex، مي‌توان كانسار روي- سرب چاه‌مير را در رده كانسارهاي رسوبي- بروندمي نزديك به دهانه بروندم (Selwyn-Type (Vent Proximal) SEDEX Deposits) در نظر گرفت و در ايران معرفي كرد.