برخاستگاه ماسه‎سنگ‌هاي ژيوتين- فرازنين در مقطع كوه تيزي (شمال خاور كرمان)، ايران مركزي

Provenance of the Givetian-Frasnian Sandstones in the Kuh-e-Tizi Section (Northeastern Kerman), Central Iran

ماسه‎سنگ‌هاي ژيوتين- فرازنين كوه تيزي (واقع در 25 كيلومتري شمال خاور كرمان) به‌طور ناپيوسته بر روي سنگ‌هاي كامبرين بالايي سازند كوهبنان قرار گرفته‌اند و خود توسط نهشته‌هاي كربنيفر زيرين سازند هوتك (با يك ناپيوستگي فرسايشي) پوشيده مي‎شوند. در اين ماسه‎سنگ‌ها كه از نوع كوارتزآرنايت هستند، بيشتر دانه‌ها كوارتز متوسط تا بسيار ريزدانه (به‌همراه مقادير بسيار كم فلدسپار، خرده‌سنگ و كاني سنگين) نيمه‌زاويه‌دار تا گرد شده هستند و جورشدگي خوبي دارند. مهم‌ترين فرايندهاي دياژنتيكي، تراكم فيزيكي و شيميايي شديد (مرز دانه‌ها به‌صورت مستقيم، محدب- مقعر و مضرسي و آثار انحلال ناشي از فشار)، كاهش بسيار زياد تخلخل ميان‌دانه‌اي به‎دليل آرايش دوباره دانه‌ها و تشكيل سيمان سيليسي است. داده‌هاي سنگ‌نگاري، منشا نفوذي درون كراتوني را نشان مي‌دهد و تجزيه عناصر فرعي و نسبت‌هايشان (Th/Sc & La/Sc)، مشابهت اين سنگ‌ها با رسوبات حاصل از هوازدگي سنگ‌هاي فلسيك را تاييد مي‌كند. ميانگين شاخص CIA و PIA براي اين سنگ‌ها به‌ترتيب 96/69 و 8/75 (بيش از 60) و گوياي هوازدگي متوسط تا زياد براي سنگ منشا يا در هنگام حمل و نقل رسوبات (پيش از نهشت پاياني) است. نتايج حاصل از رسم اكسيدهاي اصلي و عناصر فرعي اين نمونه‌ها بر روي نمودارهاي مختلف، نهشت در يك محيط رسوبي وابسته به حوضه حاشيه قاره‌اي غيرفعال را نشان مي‌دهد.