بررسي ارتباط دردهاي فكي صورتي با بيماري‌هاي ايسكميك قلبي در بيمارستان‌هاي الزهرا (س) و چمران اصفهان در سال 89-1388

Evaluation of relationship between jaw and facial pains with Ischemic heart disease

چكيده مقدمه: بيماري قلبي يكي از بزرگ‌ترين مشكلات سلامتي است. مهم‌ترين علامت بيماري قلبي و آترواسكلروز عروق كرونر، درد قفسه‌ي سينه مي‌باشد. درد ممكن است به نواحي ديگر مثل بازوي راست يا چپ، گردن و فك پايين انتشار يابد. بيماران داراي بيماري قلبي آترواسكلروتيك مركزي داراي آنژين ممكن است در موارد نادر درد راجعه به فك پايين يا دندان داشته باشند. هدف از اين مطالعه تعيين فراواني رابطه‌ي دردهاي فكي صورتي با بيماري‌هاي ايسكميك قلب بود. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه‌ي مقطعي– توصيفي تعداد 210 نفر از افراد با بيماري‌هاي ايسكميك قلب شامل آنژين قفسه‌ي صدري و سكته‌ي قلبي كه بيماري آن‌ها توسط متخصص قلب و عروق تاييد شده و حداكثر در يك ماه قبل از آغاز مطالعه دچار اين عارضه شده بودند. (در سال 89–1388) بررسي شدند. معاينه‌ي دقيق باليني و ارزيابي راديوگرافي جهت مشخص نمودن هم‌زماني دردهاي فكي صورتي با دردهاي قلبي در موقع حملات قلبي انجام گرديد و داده‌هاي به دست آمده توسط آزمون آماري 2? تجزيه و تحليل شد (05/0 = ?). يافته‌ها: هيچ يك از بيماران درد فكي را به عنوان تنها علامت حملات قلبي ايسكميك اظهار ننمودند ولي 24 نفر درك فكي را همراه با ساير علايم و درد در قسمت‌هاي ديگر داشتند. تعداد 6/58 درصد از افراد مورد بررسي مرد و تعداد 4/41 درصد از آن‌ها زن بودند. ميانگين سني افراد مورد بررسي 74/56 سال بود. 24 نفر (42/11 درصد) از افراد مورد بررسي اظهار داشتند كه در حين حمله‌ي MI يا آنژين، درد فكي داشتند كه پس از بررسي‌هاي ناحيه‌ي فك و صورت و حفره‌ي دهان با انجام گرافي پانوراميك و معاينات باليني، هيچ مشكلي با منشا فكي– دنداني يافت نشد. از 24 بيمار داراي درد فكي 17 نفر مرد و 7 نفر زن بودند. نتيجه‌‌گيري: با توجه به محدوديت هاي اين مطالعه، در صورت وجود درد فكي در بيماران به ويژه بدون علايم فكي- دنداني لازم است دندان‌پزشك در مورد احتمال بيماري‌هاي ايسكميك قلبي توجه و دقت ويژه‌اي مبذول دارد. كليد واژه‌ها: دردهاي فكي- صورتي، بيماري‌هاي ايسكميك قلب، بيماري قلبي- عروقي.

Abstract Introduction: Heart disease is a great health problem. The most important symptom of heart disease and atherosclerosis is chest pain. Pain might extend to the arms, neck and lower jaw. Patients with central atherosclerotic heart disease, who suffer from angina, may in rare occasions have recurrent pain in the lower jaw or a tooth. The aim of this study was to determine the correlation between mandibulofacial pain and ischemic heart disease. Materials and Methods: In this descriptive, cross-sectional study 210 subjects with ischemic heart disease (angina pectoris and myocardial infarction), whose disease had been confirmed by a cardiologist and had had the problem at most one month before the study (2009-2010) were evaluated. Clinical and radiographic evaluations were carried out to establish the synchronicity of myofacial pain with cardiac pain. Data was analyzed with chi-square test (? = 0.05). Results: None of the subjects reported mandibulofacial pain as the only manifestation of ischemic heart attack; however, 24 subjects had mandibulofacial pain with symptoms and pain in other parts. Almost 58.6% of subjects were males and 41.1% were females, with a mean age of 56.74. Twenty-four subjects reported mandibulofacial pain during MI or angina attack; evaluation of the oral cavity and mandibulofacial region with radiographic and clinical examinations did not reveal any problems. Of 24 patients with mandibulofacial pain 17 were males and 7 were females. Conclusion: It is concluded that in case of mandibulofacial pain in the absence of dental problems the dental practitioner should suspect ischemic heart disease. Key words: Ischemic heart disease, Mandibulofacial pain.