علل مرگ مغزي و نتيجه پيگيري آنها جهت اهداي اعضا در بيمارستانهاي تابعه دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي

سابقه و هدف: مرگ مغزي آسيب غيرقابل برگشت مغز و ساقه مغز است و امروزه يكي از منابع اصلي تأمين عضو مي‌باشد. با اين حال در ايران خانواده‌هاي كمي حاضر به اهداي عضو مي‌گردند. هدف اين مطالعه بررسي علل مرگ مغزي و ميزان اهداي عضو در بيمارستانهاي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي بود.‌ مواد و روشها: اين مطالعه توصيفي در سال 1388 در بيمارستانهاي تابعه دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي انجام شد. پس از شناسايي بيماران مشكوك به مرگ مغزي، بيمار توسط ‌يك هماهنگ كننده ماهر بررسي مي‌شد و در صورت مناسب بودن براي اهداي اعضا، با خانواده وي مشاوره صورت مي‌گرفت. در صورت رضايت خانواده و تأييد نهايي مرگ مغزي، اهداي اعضا انجام مي‌شد.يافته‌ها: در 373 نفر از مجموع 467 بيمار، مرگ مغزي تأييد شد. سن 29 نفر (8%) 15 سال يا كمتر (ميانگين: 10 سال) و 344 نفر (92%) بيش از 15 سال (ميانگين: 47 سال) بود. تروماي ناشي از تصادف (35%) شايعترين علت مرگ مغزي بود؛ دومين علت در بيماران 15 سال يا كمتر، تومورهاي مغزي (14%) و در بيماران بزرگتر از 15 سال، خونريزي‌هاي مغزي و CVA ايسكميك (هر كدام 14%) بود. در مجموع 184 نفر (49%) دهنده مناسب تشخيص داده شدند كه با خانواده 160 نفر مشاوره شد. در 117 مورد (73%)، بستگان بيمار رضايت به اهداي اعضا ندادند،‌ 2 بيمار (1%) پيش از اهداي عضو فوت شدند و اهداي عضو تنها در 41 نفر (26%) انجام شد. درصد اهداي عضو در دهندگان مناسب در بيماران ترومايي، خونريزي مغزي، CVA ايسكميك و تومورهاي مغزي به ترتيب 24%، 25%، 23% و 47% بود. با وجود اينكه 80% بيماران ترومايي، دهنده مناسب تشخيص داده شدند، در 74% موارد بستگان آنها رضايت به اهداي عضو نداشتند.نتيجه‌گيري: مطالعه حاضر نشان داد كه شايعترين علت مرگ مغزي تروماي ناشي از تصادف است. با وجود اينكه اكثر بيماران ترومايي دهنده مناسب تشخيص داده مي‌شوند،‌ اما در بيش از دو سوم موارد بستگان بيمار رضايت به اهداي عضو ندارند. از اينرو برنامه‌ريزي براي ارتقاي سطح فرهنگي جامعه براي آگاهي و شناخت ماهيت مرگ مغزي و لزوم اهداي عضو ضروري به نظر مي‌رسد