تنوع گونه هاي گياهي در ارتباط با عامل اكولوژيك ارتفاع از سطح دريا در جنگلهاي سرد آبرود چالوس

Plant Diversity with Respect to Ecological Factor of Altitude in Sardabrood Forests of Chalous, N. Iran

جهت دستيابي به توسعه پايدار و همچنين حفاظت از اكوسيستمهاي طبيعي و تنوع زيستي آنها لازم است نقش عوامل اكولوژيكي و تاثير آنها بر تنوع گونه هاي گياهي مورد بررسي و مطالعه قرار گيرد. در اين راستا با توجه به شرايط توپوگرافي جنگلهاي شمال ايران، عامل اكولوژيك ارتفاع از سطح دريا از اهميت خاصي برخوردار بوده و بسياري از پارامترهاي كمي و كيفي درختان تابع آن مي باشد. به همين منظور، تعداد 84 قطعه نمونه با روش سيستماتيك - تصادفي و به مساحت 400 متر مربع در جنگلهاي سردآبرود چالوس مورد بررسي قرار گرفت. در داخل هر قطعه نمونه نوع گونه هاي گياهي شناسايي و درصد پوشش آنها بر اساس معيار براون- بلانكه برآورد شد. جهت بررسي تنوع گونه اي در طبقات ارتفاعي مختلف، ارتفاع از سطح دريا به چهار طبقه ( 400 -100، 700 - 400، 1000 - 700 و 1300 - 1000 متر) تقسيم و شاخصهاي ناهمگني شامل سيمسون، عكس شاخص سيمسون، شانون - وينر و شاخصهاي يكنواختي شامل كامارگو، سيمسون و اسميت - ويلسون با استفاده از نرم افزار تخصصيEcological Methodology محاسبه گرديد. تجزيه واريانس شاخصهاي ناهمگني و يكنواختي در طبقات ارتفاعي مختلف نشان داد كه مقادير اين شاخصها داراي تفاوت معني داري (01/0 p < ) مي باشند به طوري كه بالاترين مقادير شاخصهاي ناهمگني در طبقه ارتفاعي چهارم و كمترين مقادير آن در طبقه ارتفاعي دوم مشاهده گرديد. بالاترين مقادير شاخصهاي يكنواختي نيز در طبقه ارتفاعي چهارم مشاهده گرديد و ساير طبقات ارتفاعي تفاوتهاي معني داري را نسبت به يكديگر نشان ندادند. بيشترين غناي گونه اي به طبقه ارتفاعي اول و كمترين مقدار آن به طبقه ارتفاعي چهارم تعلق داشت.

For achievement to sustainable development and conservation of natural ecosystems and their biodiversity, study on ecological factors and their effects is necessary. Regarding to topographical condition of northern forests of Iran, altitude is an important ecological factor controlling many other dependant variables. In order to, study on this factor 84 sample plots with 400 m2 area were taken by systematic - random sampling method in Sardabrood forests of Chalous. Plant species were identified and their coverage was recorded on the basis of Braun – blanquet scales within every sample plot. Site altitude were divided to five classes including 100 – 400, 400 – 700, 700 – 1000 and 1000 – 1300 m a.s.e. in order to investigate of plant diversity in different altitudinal classes. Heterogeneity indices including Simpson, Reciprocal of Simpson, Shannon and evenness indices including Camargo, Simpson, Smith and Wilson were calculated using Ecological Methodology software. Analysis of variance for heterogeneity and evenness indices showed that the values of these indices had significant differences (P < 0.01) in different altitudinal classes. The maximum and minimum of heterogeneity indices were founded in fourth and first altitude classes, respectively. The highest value of evenness indices observed in fourth altitude classes and the other classes showed no significant differences. The highest species richness was observed at first altitudinal class and the lowest one was devoted to fourth altitudinal class.