انتخاب ژنوتيپ هاي هموزيگوت غالب مقاوم به ريزومانيا در ژرم پلاسم چغندرقند با استفاده از نشانگر ناجفت PN3

Selection of Dominant Homozygous Plants Resistant to Rhizomaniain Cultivated Beta Germplasm Using RAPD-PN3 Marker

سابقه و هدف: يكي از مهم ترين بيماري هاي چغندرقند، بيماري ريزومانيا بوده كه حتي قادر به خسارت كلي به محصول اين گياه مي باشد. تنها راه حفاظت محصول اين گياه مهم زراعي در مزرعه آلوده به ريزومانيا، كشت ارقام مقاوم است. مواد و روش ها: در اين تحقيق از يك نشانگر مولكولي ناجفت (RAPD)، موسوم به PN3، پيوسته با ژن مقاومت به ريزومانيا براي شناسايي تك بوته هاي هموزيگوت غالب مقاوم در 28 ژنوتيپ چغندرقند شامل پنج توده S1، 16 لاين اوتايپ، دو لاين گرده افشان و پنج هيبريد، مجموعا مشتمل بر 1551 تك بوته كشت شده در مزرعه موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند كرج در سال زراعي 90-89 استفاده شد. پس از نمونه برداري برگ از گياهان مزرعه اي، اقدام به استخراج DNA ژنومي گرديد. آزمون RAPD-PCR بر روي نمونه هاي گياهي با آغازگرهاي مربوطه انجام گرفت و سپس بر اساس نشانگر، درصد بوته هاي هموزيگوت غالب در قالب طرح كاملا تصادفي نامتعادل مورد تجزيه واريانس قرار گرفت. يافته ها: بين كليه ژنوتيپ ها اختلاف معني داري از نظر صفت درصد بوته هاي هموزيگوت غالب وجود دارد. مقايسه ميانگين داده ها، نشان داد كه ژنوتيپ هاي اوتايپ 5، 11 و 12 بيشترين درصد بوته هاي هموزيگوت غالب را دارند. تجزيه خوشه اي ژنوتيپ ها بر مبناي درصد حضور بوته هاي هموزيگوت غالب انجام و ژنوتيپ ها در چهار گروه مجزا تفكيك شدند. نتيجه گيري: نتايج اين تحقيق حاكي از امكان بهره برداري كارآمد از نشانگر مولكولي PN3 در مراحل انتخاب، جهت ارزيابي سريع ژرم پلاسم هاي چغندرقند گياهان مقاوم در طي فرايند تهيه رقم مي باشد.

Aim and background. In order to identify the dominant homozygous plants resistant to rhizomania within 28 sugar beet genotypes including 5 S1 populations, 16 O-type lines, two pollinators, and 5 hybrids amounting to 1551 field-grown single plants, and a repulsion-phase RAPD marker, (named PN3) were linked to rhizomania resistance. Materials and methods. DNA was extracted from the leaves of single plants. RAPD-PCR test was carried out on the samples using the primers. According to the data, analysis of variance for the percentage dominant homozygous plants was conducted using unbalanced completely randomized design. Results. The Results indicated that the genotypes were significantly different in percentage for the dominant homozygous plants. Means comparison by Duncan’s multiple range test showed that the genotypes OT5, OT11 and OT12 had the highest percentage of marker presence. Also, by applying cluster analysis the studied genotypes were classified into four clusters with the cluster B having the genotypes of the highest dominant homozygous plants. Conclusion. It can be concluded that the PN3 marker could be used for rapid screening of sugar beet germplasm at the stages of resistant plants selection in a resistant cultivar development program.