ارزشيابي آموزش سبك زندگي سالم به نوجوانان به طور مستقيم، از طريق والدين و مربيان به كمك مدل ارزشيابيCIPP

Evaluating Healthy Life Style Education to Adolescents by means of Direct Method, Parents, and Teachers Using CIPP Evaluation Model

مقدمه: عادت‌هاي تغذيه‌اي ناسالم به همراه شيوه‌ي زندگي كم‌تحرك در كودكان و نوجوانان، تهديدي اساسي براي سلامت حال و آينده اين گروه سني بوده كه جامعه را مستعد اپيدمي بيماري‌هاي مزمن طي دو دهه آينده مي‌كند. هدف اين مطالعه ارزيابي روش‌هاي مختلف آموزش سبك زندگي سالم به نوجوانان از نظر قابليت اجرا و كاربردي بودن در محيط مدارس، از ديدگاه ذينفعان و مجريان برنامه، به كمك الگوي CIPP مي‌باشد. روش‌ها: اين مطالعه از نوع ارزشيابي ميداني است كه به كمك الگوي CIPP انجام شد. شش‌صد نفر از دانش‌آموزان پسر و دختر مدارس راهنمايي خميني‌شهر اصفهان، به طور تصادفي به سه گروه تحت مداخله آموزش به طور مستقيم به دانش‌آموزان (A)، آموزش به دانش‌آموزان از طريق والدين (B)، آموزش به دانش‌آموزان از طريق مربيان (C)، تخصيص داده شدند. برنامه‌هاي آموزشي در مورد تغذيه سالم و فعاليت فيزيكي مناسب به مدت يك ماه و به سه روش مختلف ارايه گرديد. ارزيابي اثربخشي به وسيله انجام مصاحبه با ذينفعان برنامه و به كمك فرم‌هاي نظرسنجي صورت گرفت. اطلاعات مربوط به ارزشيابي برنامه براي گروه‌هاي تحت مداخله به كمك چك‌ليست محقق‌ساخته برگرفته از چك‌ليست الگوي CIPP (نسخه 2007 )جمع‌آوري گرديد. نتايج: بالاترين امتياز ارزشيابي در مرحله «توافقات قراردادي» و «ا ثربخشي برنامه» از چك‌ليست الگوي CIPP به ترتيب به گروه والدين (B) و گروه دانش‌آموزان (A) تعلق داشت. نتايج نظرسنجي از ذينفعان برنامه (دانش‌آموزان- والدين – مربيان) نشان داد بالاترين امتياز، مربوط به گروه مداخله دانش‌آموزان(A) است. نتيجه‌گيري: مطالعه حاضر موثرترين و عملي‌ترين روش آموزش سبك زندگي سالم به نوجوانان را «آموزش مستقيم و بدون واسطه به خود آنها» معرفي مي‌كند.

Introduction: Detrimental nutritional habits along with inactive life style in children and adolescents are severe threats to the health of this age group at present and future which predispose the society to chronic diseases for the next two decades. The aim of this study was to assess different methods of healthy life style education to adolescents considering the feasibility and applicability in school environment from the viewpoints of stakeholders and program administrators using CIPP (Context, Input, Process, Product) model. Methods: This field evaluation study was performed using CIPP model. 600 male and female students of intermediate schools in Khomeinishahr were selected and randomly assigned into 4 intervention groups including direct education to students (Group A), education by parents (Group B), education by teachers (Group C), and control group (Group D). Education about healthy nutrition and appropriate physical activity was presented for a month using 3 different methods. The effectiveness of education was evaluated by interview with stakeholders and using questionnaire. Data related to evaluation of interventional program was gathered by a researcher made checklists adapted from CIPP checklist (Version 2007). Results: The highest scores in the stages of "contractual agreements" and "program effectiveness" of CIPP checklist belonged to parents group (B) and direct education group (A), respectively. The results of stake holders’ viewpoints (students, parents, and teachers) about the program showed that the highest score belonged to group A. Conclusion: This study recognized "direct education to students " as the most effective and practical method for healthy life style education to adolescents.