وقوع Rhizoctonia zeae و بيماريهاي ناشي از آن در ايران

Occurrence and the diseases caused by Rhizoctonia zeae in Iran

در مزارع نيشكر حومه شهرهاي بابل، بابلسر و ساري در تابستان سال 1383 و 84، علايم يك بيماري جديد به صورت لكه هاي سوخته به رنگ نارنجي تا قرمز روي غلافهاي برگ گياهان بيمار مشاهده گرديد. بيماري مذكور در برخي مزارع تا بيش از 90 درصد بوته‌ها را مبتلا كرده بود. از بافتهاي بيمار، يك رايزوكتونياي چند هسته‌اي(10-3) با ريسه‌هاي نارنجي رنگ جدا گرديد كه پس از حدود دو هفته، سختينه‌هاي بسيار ريز (35/0 X 3/0 ميكرومتر) قرمز رنگي را توليد نمود. دماهاي رشد كمينه، بهينه و بيشينه جدايه‌ها به ترتيب C?10، C? 32 و C?40 اندازه گيري شد. همه جدايه‌هاي مورد مطالعه قادر به آناستوموز با WAG-Z بودند. براين اساس، گونه قارچ Rhizoctonia zeae Voorhees و گروه آناستوموزي آن WAG-Z تشخيص داده شد. در ادامه بررسي، اين گونه از خاك مزارع آلوده نيشكر، غلاف ذرت (Zea mays)، سورگوم جارويي (Sorghum bicolor)، سورگوم علوفه‌اي (Sorghum vulgare Pers. Sudanense)، قياق (S. halepens)، نيشكر وحشي (Saccharum ravennae)، مرغ (Cynodon dactylon) و علف عشق مصري (Eragrostis barelieri) نيز جدا و بيماريزايي آنها بر روي ميزبانهاي مربوطه به اثبات رسيد. اين نخستين گزارش از وجود R. zeae در ايران بوده، و گونه‌هاي گياهي ياد شده، بجز ذرت و قياق، به عنوان ميزبان‌هاي جديد در ايران معرفي مي‌گردند.

In the summer of 2004 and 2005, symptoms of a new disease were observed on sugarcane (Saccharum officinarum L.) sheaths as orange to red- colored blights in Mazandaran province (Babol, Babolsar and Sari regions) and in some fields up to 90 % of plants were infected. A multinucleate Rhizoctonia (3-10 nuclei) with orange hypha was isolated from the infected tissues and after two weeks, produced very tiny (0.3 X 0.35 µm) and red sclerotia under and over the culture medium. The cardinal temperature was 10, 32 and 40 °C respectively. All isolates were capable to anastomose with WAG-Z. Accordingly, the causal fungus was identified as Rhizoctonia zeae Voorhees. The fungus was also isolated from soil of infected sugarcane fields and from sheath and culms tissues of Zea mays, Sorghum bicolor, S. vulgare var. sudanense, S. halepense, Cynodon dactylon, Saccharum ravennae, and Eragrostis barrelieri and their pathogenicity were approved on relevant hosts. This is the first report on the occurrence of R. zeae in Iran and all host plants, except corn and Johnson grass, are introduced as matrix nova for this fungus.