برآورد فسفر بار معلق وقايع سيلابي با استفاده از مولفه هاي بارش و رواناب (مطالعه موردي حوزه آبخيز كجور)

Prediction of storm wise phosphorus load in river using rainfall and runoff variables (case study: Kojour watershed)

فسفر از جمله عناصر ضروري براي رشد گياهان بوده و از سوي ديگر عامل آلودگي منابع آب مي باشد. هدف از تحقيق حاضر برآورد مقادير اوج و متوسط غلظت فسفر و همچنين كل فسفر انتقال يافته ناشي از وقوع رگبار و توليد رواناب در حوزه آبخيز كجور بااستفاده از مولفه هاي بارش و رواناب مي باشد. در اين راستا نمونه برداري از جريان سيلابي رودخانه مربوط به هفت واقعه بارش با فاصله زماني حداكثر يك ساعت انجام شد. سپس تهيه مدل هاي رگرسيوني مناسب دو و چند متغيّره ي تخمين گر غلظت اوج و متوسط و كل مقدار فسفر حمل شده با استفاده از مهمترين مولفه هاي بارش و رواناب صورت پذيرفت. نتايج نشان‌گر توانايي خوب روابط رگرسيوني به دست آمده با توجه به ضريب تبيين و كارآيي به ترتيب بيش از 884/0 و 883/0است. نتايج تحقيق حاضر زمينه ساز استفاده از روش مزبور در ارزيابي انتقال فسفر در مناطقي با شرايط حاكم مشابه با شرايط تحقيق و مديريت مناسب آب و خاك آن ها مي باشد.

Phosphorus (P) is an important nutrient for plants, in other hand P contaminates water resources. The present study aimed to access the applicability of rainfall and runoff variables of seven storm events occurred during 2008 in prediction of storm-wise peak and average P concentration and total P loss in Kojour watershed with the help of bivariate and multivariate regression models. Towards this attempt, seven storm events occurred during study period were analyzed, samples of river were collected for seven events with time intervals of 1 h. The results verified the capability of regression model with relatively high determination and efficiency coefficients of 0.884, 0.883 respectively. The results could facilitate the application of given methods obtained in the present study to other areas with similar conditions and leading to the suitable soil and water management.