اثربخشي سيستم آموزش الكترونيكي تركيبي در آموزش دانشجويان پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي تهران

The Evaluation of a Blended E-learning Program for Nursing and Midwifery Students in Tehran University of Medical Sciences

مقدمه: سيستم آموزش الكترونيكي تركيبي با استفاده از فناوري‌هاي پيشرفته و متنوع سعي در بهبود كيفيت يادگيري دارد. اين پژوهش با هدف بكارگيري و بررسي اثربخشي سيستم آموزش الكتريكي تركيبي (با فرايند تجزيه و تحليل، طراحي، اجرا، ارزشيابي) در دانشگاه علوم پزشكي تهران انجام گرديده است. روش: در يك مطالعه اقدام‌پژوهي با رويكرد مشاركتي، در سال 88-1387، ابتدا ديدگاه تمامي اعضا هيات‌علمي و دانشجويان پرستاري و مامايي دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي تهران در ارتباط با سيستم آموزش الكترونيكي تركيبي توسط پرسشنامه محقق‌ساخته مورد بررسي قرار گرفت و سپس سامانه آموزش الكترونيكي طراحي گرديد. مدرسان داوطلب (17 نفر) پس از شركت كارگاه‌هاي آموزشي دروس خود را به شيوه الكترونيكي تركيبي آماده و اجرا نمودند. در مجموع 22 درس به اين شيوه اجرا شد و در پايان ترم ميزان اثربخشي آن (از سه جنبه رضايت، يادگيري و مشاركت) با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته و چك‌ليست مشاهده ارزيابي گرديد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌هاي توصيفي (فراواني و درصد) و آزمون‌هاي تحليلي (آزمون مجذور كاي و ويلكاكسون) مورد بررسي قرار گرفتند. يافته‌ها: از مجموع 181 دانشجويي كه به پرسشنامه پاسخ دادند (پاسخ‌دهي 2/82 درصد)، 4/67 درصد از اجراي برنامه رضايت كامل داشتند. همچنين 2/88 درصد مدرسان از به كارگيري اين شيوه در تدريس رضايت كامل داشتند. دانشجويان و مدرسان استفاده از اين روش را به روش رايج تدريس ترجيح مي‌دادند (000/0P=). در ميانگين نمرات دانشجويان و ميزان مشاركت آنان نسبت به ترم قبل (روش حضوري) تفاوت آماري معناداري مشاهده شد (001/0P=). ‌نتيجه‌گيري: آموزش الكترونيكي تركيبي به عنوان يك ساز و كار جديد كه روش‌هاي يادگيري و تدريس متنوعي را با هم ادغام مي‌نمايد؛ موجب رضايت‌مندي بيشتري در دانشجويان و استادان شده است و مي‌تواند با امكان انعطاف‌پذيري در يادگيري و با قابليت بهره‌گيري از مزاياي هر دو روش آموزش حضوري و الكترونيكي، يادگيري را افزايش دهد. از اين رو پيشنهاد مي‌گردد به عنوان يك روش ارايه آموزش موثر، در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور مورد توجه قرار گيرد.

Introduction: Blended-E-Learning system uses various methods and technologies to improve learning quality. We developed some courses based on Instructional System Design Processes (analysis, design, implementation, and evaluation) for blended-e-learning, then we evaluated the effectiveness of this system in Tehran University of medical Science. Methods: In this partnership-based action research study, carried out in 2008-2009, firstly viewpoints of faculty members and also nursing and midwifery students of Tehran University of Medical Science on the blended e-learning were assessed via a valid and reliable questionnaire. Then a platform of blended e-learning was designed and voluntary faculty members participated in a workshop held to develop an e-learning course. Finally a blended learning program covering 22 courses (45 credits) for BS,MS and PhD students of nursing and midwifery was designed . At the end of the semester, we used questionnaires and check-lists to assess studentsʹ & faculty membersʹ feedback on the learning outcome of this program. The collected data were analyzed using frequency, Chi square and Wilcoxon tests in SPSS software version 16. Results: 181 students filled out and returned questionnaires (response rate=82.2%). 67.4% students were highly satisfied with this system. Similarly 88.2% of faculty members were completely satisfied with teaching in blended e-learning system. Both students and faculty members preferred the blended e-learning system to the conventional method (P=0.000). Mean scores of studentsʹ grades and participation were significantly higher in blended learning method than students’ in the previous semester with face-to-face method (P < 0.001). Conclusion: Because the blended e-learning uses benefits of both e-learning & face to face learning and provides more flexibility and satisfaction for learner and teacher, it can be considered as an effective alternative method for education in universities of medical sciences in Iran.