تاثيرمحلول‌پاشي باكتري‌هاي محرك رشد گياه بر عملكرد علوفه و دانه سورگوم علوفه‌اي رقم اسپيد فيد (Sorghum bicolor var. Speed feed)

Effects of Foliar Application of Plant Growth Promoting Rhizobacteria on Forage and Grain Yield of Forage Sorghum (var. Speedfeed)

به منظور مطالعه اثر محلول‌پاشي باكتري‌هاي محرك رشد بر عملكرد علوفه و دانه سورگوم علوفه‌اي رقم اسپيدفيد، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در 3 تكرار در سال 1388 در مزرعه آموزشي و پژوهشي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران به اجرا در آمد. در اين تحقيق تاثير محلول‌پاشي شانزده سويه جديد باكتري‌هاي محرك رشد گياه (سودوموناس پوتيدا و فلورسنت) در سه مرحله از رشد سورگوم علوفه‌اي رقم اسپيد فيد (4 تا 5 برگي، 8 تا 10 برگي و ابتداي ظهور خوشه‌ها) به همراه يك تيمار شاهد (بدون باكتري) مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات مورد بررسي عبارت بودند از: عملكرد علوفه (چين اول و دوم)، ارتفاع بوته، عملكرد دانه و سطح برگ. نتايج آزمايش نشان دادند باكتري سودوموناس پوتيدا شماره 11 بالاترين عملكرد علوفه را توليد كرد كه در مقايسه با شاهد 32 درصد عملكرد بيشتري داشت. اين باكتري بيشترين سطح برگ را نيز در بين تمام تيمارها توليد نمود. اما باكتري سودوموناس پوتيدا شماره 10 عملكرد علوفه گياه را در مقايسه با شاهد بيش از ده درصد كاهش داد. هرچند اين باكتري بالاترين ارتفاع بوته، شاخص برداشت و عملكرد دانه را در بين تمام تيمارها توليد كرد. در مجموع نتايج نشان دادند كه كاربرد باكتري‌ها (به ويژه سودوموناس پوتيدا شماره 11) به صورت محلول‌پاشي مي‌تواند نقش مفيد، موثر و قابل توجهي در افزايش رشد و عملكرد سورگوم علوفه‌اي داشته باشد.

To evaluate the effects of PGPR foliar spraying on forage and grain yield of forage sorghum (var. Speedfeed), a farm experiment was conducted in Research Farm of College of Agriculture, University of Tehran in 2009. The experimental design consisted of a randomized complete blocks consisting of 17 treatments in every block. In this research, the effect of foliar application of 16 different strains of PGPR including Pseudomonas putida and pseudomonas fluorescents in three growth stages (3-leaf stage, 8-leaf stage and commencement of ear) were compared to control. The results showed that bacterial foliar application treatments significantly promoted growth and development of plants (forage yield, plant height, leaf area and grain yield) compared to control. According to the results of this experiment P. putida strain 11 increased forage yield of sorghum up to 32%. This bacteria could produce the highest leaf area amoung other treatments. In the other hand, P. putida strain 10 had a destructive effect on forage growth and caused a 10 % decrement in forage yield compared to control. However, this bacteria could produce the highest stem height, grain yield and harvest index among the other treatments. The results of this experiment showed that foliar application of PGPR (especially P. putida strain 11) have a high potential to promote plant growth and yield of forage sorghum var. Speed feed.