بررسي سهم و نقش عوامل سه‌گانه موثر بر تصادفات جاده اي ايران طي سال‌هاي 1387-1385

در دهه اخير مسيله تصادفات جاده‌اي در ايران از اهميت خاصي برخوردار شده است به طوري كه بسياري از سازمانها كوشيده‌اند با ترسيم يك نظام جامع، سرمايه هاي سه گانه سازماني را متمركز بر اهداف استراتژيك تعيين شده نموده(نادري خورشيدي،1386) (عليرضا اسماعيلي،1387) و از فعاليت هاي جزيره اي سازمانها و نهادهاي متولي جلوگيري نمايند.(عليرضا اسماعيلي،1388)مسيله تصادفات نه تنها در ايران بلكه به عنوان يكي از بزرگترين مشكلات سلامتي عمومي در جهان (Evans,2004) در همه كشورها در حال بررسي است. در مقاله حاضر با تمركز بر نقش عوامل سه‌گانه موثر بر تصادفات جاده‌اي، سهم هريك از عوامل مورد ارزيابي قرار مي گيرد. اين عوامل در سه دسته عوامل انساني، راه و خودرو تقسيم بندي مي‌شوند. در اين مقاله كوشيده مي شود با تكيه بر تعريف "سهم" و "نقش" عوامل سه گانه(پاك گوهر و صفارزاده،1388)و با توجه به بررسي سه ساله اخير(1385-1387) اهميت هريك را ارايه دهيم داده‌هاي مورد استفاده مربوط به تصادف رخ داده در سالهاي 1385 تا 1387 مي‌باشد كه توسط افسران كارشناس پليس بررسي و كروكي آن ترسيم شده است. از جمعيت آماري تصادفات جاده‌اي كشور، نمونه آماري سال 1385 به اندازه 343هزار و82 فقره تصادفات جاده‌اي؛ نمونه آماري سال 1386 به اندازه 200 هزار 624 فقره و نمونه آماري سال 1387 به اندازه 174 هزار 844 فقره تصادفات جاده‌اي در نظر گرفته شده است. روش نمونه‏گيري پژوهش، نمونه‏گيري خود انتخابي (Purposive Sampling) است. از منابع داده‌هاي كام114 كه دادگان تصادفات جاده‌اي محسوب مي‌شود براي گرد‌آوري اطلاعات استفاده شده است. اين پژوهش از نظر نحوه گرد‌آوري داده‌ها(ي ثبتي) كتابخانه‌اي و از لحاظ هدف و ماهيت موضوع مورد بررسي، از نوع "تحقيقات كاربردي" محسوب مي‌شود. يافته هاي تحقيق نشان دادند كه سهم عامل انساني در تصادفات 97.5% مي باشد. در حالي كه نقش عامل انساني در وقوع تصادف 49درصد است. به همين ترتيب صهم عامل محيطي 70.5درصد و نقش آن 36درصد مي باشد براين اساس سهم عامل خودرو در حدود 31% بوده و نقش آن در بروز تصادفات 15% مي باشد.