بررسي ويژگي هاي كاني شناختي، زمين شيميايي و خاستگاه نهشته هاي بادرفتي استان گلستان، شمال شرق ايران

از خاستگاه، روند تكاملي، ويژگي هاي نهشته هاي بادرفتي در شمال شرق ايران و ارتباط آن ها با ديرينه اقليم كواترنر، اطلاعات اندكي وجود دارند. بررسي هاي كاني شناختي، بافتي و تركيب زمين شيميايي بادرفت هاي استان گلستان نشان مي دهد كه خاستگاه همه ي سنگ هاي آذرين فلسيك (بيشتر گرانيتي و گرانوديوريتي) هستند. نمونه هاي بررسي شده تركيب شيميايي يكنواختي را نشان مي دهند كه مي توانند نشانگر تاريخچه ي دگرساني همسان آن ها باشد. شاخص شيميايي دگرساني درجات متفاوتي از هوازدگي (ضعيف تا متوسط) را در خاستگاه فلسيك پيشنهاد مي كند. كاني هاي سنگين مشتق شده از خاستگاه ماگمايي مانند زيركن، تورمالين، آپاتيت، تيتانيت و فيلوسيليكات هايي مانند كلريت، بيوتيت و مسكوويت از عوامل اصلي كنترل كننده ي تركيب شيميايي سنگ اند. بررسي هايي كه با ميكروسكوپ الكتروني روبشي روي دانه هاي كوارتز انجام گرفت، نشان داد كه حجم بزرگي از اجزاي در اندازه سيلت در اثر فرايندهاي يخساري و در عصر يخساري پليستوسن ايجاد شده اند. اين مواد سپس با بادهاي مناطق خشك و نيمه خشك آسياي ميانه (مانند صحراهاي بزرگ تركمنستان، تاجيكستان و ازبكستان) به حركت در آمده و به نظر مي رسد كه در پشت سدهاي توپوگرافيكي محلي شمال ايران بدام افتاده باشند.

Little information is available on the provenance, evolutionary trend and characteristics of the loess deposits in northeast Iran. These deposits are thought to be related to Quaternary paleoclimate. Studies of mineralogical, surface textures and geochemical composition and trace elements in these loesses in Golestan Province suggest that they are mostly derived from felsic igneous rocks (granitic or granodioritic). The studied loess samples display uniform chemical composition, suggesting a similar alteration history. Chemical index of alteration suggest a weak to moderate degree of weathering in a felsic source area. Whole-rock analyses indicate that the abundance and composition of heavy minerals such as zircon, tourmaline, apatite, titanite, and phyllosillicate minerals (e.g. chlorite, biotite and muscovite), derived from felsic magmatic sources, exert a significant control on the chemical composition. Scanning electron micrographs of quartz grains indicate an abundance of silt-sized quartz probably resulting from glacial processes active in Pleistocene followed by aeolian transport from the arid to semiarid Central Asian southern desert (Turkmenistan, Tajikistan and Uzbekistan great deserts). Seemingly, local topography of northeast Iran, acted as a major barrier, entrapping the airborne dusts.