مدل رياضي نفوذ در كرت‌هاي شيب‌دار دست نخورده

Mathematical infiltration model in steep undisturbed plots

شناخت عامل هاي اثر‌گذار بر رابطه بارش و رواناب موجب بهينه‌سازي مدل‌هاي رياضي براي تحليل پديده مذكور مي‌گردد. بدين خاطر ابتدا در 80 كرت آزمايشي ماتريس ضريب همبستگي بين ضريب رواناب و تعدادي از عوامل محيطي يعني از نظر پستي و بلندي شامل طول كرت و درصد شيب، از نظر خاك شامل درصد رس، درصد لاي، درصد ماسه، هدايت الكتريكي، اسيديته، ضريب سختي، درصد سنگريزه، درصد لاشبرگ و مجموع درصد سنگريزه و لاشبرگ و از نظر پوشش گياهي شامل درصد تاج پوشش، درصد مواد آلي مورد بررسي قرار گرفت. در مرحله بعد در 77 و بعد در 75 كرت دو واقعه بارندگي دراز مدت با تداوم بيش از 24 ساعت و با شدت متوسط 5/1 ميلي‌متر بر ساعت انتخاب شده و مدل رياضي منحني نفوذ تجمعي در رابطه با طول كرت در جهت شيب و بر مبناي رگرسيون تهيه گرديد. سپس مدل بدست آمده با استفاده از داده‌هاي يك دسته كرت با شرايط يكسان و تنها با طول‌هاي متفاوت و براي مقادير بارش 2/38 و 8/34 ميلي‌متر مورد آزمون قرار گرفت. نتيجه آنكه با افزايش طول كرت عمق نفوذ تجمعي افزايش پيدا كرده ولي شدت اثر‌گذاري اندازه طول كرت در ميزان نفوذ تجمعي با افزايش طول كرت كاهش پيدا كرده است. در نهايت بعد از طول حدود 22 متر، روند منحني عمق نفوذ تجمعي با اندازه طول كرت و در جهت شيب غالب تقريباً تبديل به يك روند خطي با شيب بسيار ضعيف مي‌گردد.

The survey of effective factors on rainfall-Runoff relations cause to improve Mathematical models to analysis that phenomena. For this reason, first of all at 80 experimental plots the correlation matrices among runoff coefficient and some other environmental factors conclude from the topography: plot’s length and slop percentage, from the soil: clay, silt, sand all percentage, EC, pH, Strength coefficient, gravel percentage and sum of gravel and litter percentage and from the vegetation cover: canopy and organic matter have been surveyed. In the next step at 77 and after 75 plots two rainfall single events with duration of more than 24h and average intensity of 1.5 mm/h selected and mathematical model of accumulated infiltration with relation to plot’s length based on regression prepared. After, the prepared model tested by a group of plots with equal condition except length and rainfall depth of 38.2 and 34.8mm. The result is that by increasing the plot’s length the accumulated infiltration depth added but the intensity of effectiveness of plot’s length on accumulated infiltration depth decrease with increasing length of plot and finally after nearly 22m length the variation of the curve of accumulated infiltration depth with plot’s length roughly convert to a linear variation with light gradient.