برخي از صفات فيزيولوژيك بر عملكرد نهايي دانه گندم نان و كارايي اين صفات جهت گزينش ژنوتيپ هاي مقاوم در شرايط ديم

Determination of efficiency of some physiological traits on final grain yield in bread wheat and efficiency of these traits for selection of tolerant genotypes in rainfed condition

اين تحقيق به منظور بررسي انتقال مواد فتوسنتزي قبل و بعد از گرده افشاني از اندام هاي هوايي به دانه و سهم اين صفات در عملكرد گندم نان در شرايط ديم و همچنين ارتباط اين صفات با عملكرد گندم نان و مقاومت به خشكي انجام شد. 7 ژنوتيپ در يك آزمايش به صورت طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال زراعي 1386-1385 تحت شرايط ديم مقايسه شدند. اندازه گيري صفات در مرحله گرده افشاني، 14 روز بعد از گرده افشاني و رسيدگي فيزيولوژيك انجام شد. عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيكي، شاخص برداشت، درصد و سهم انتقال مجدد، حركت مجدد و توزيع مجدد مواد فتوسنتزي ذخيره شده قبل و بعد از گرده افشاني در اندام هاي رويشي به دانه تعيين و با توجه به منابع اصلي تامين كننده عملكرد سهم فتوسنتز جاري بعد از گرده افشاني در عملكرد دانه محاسبه شد. بر اساس نتايج به دست آمده مشخص شد كه عملكرد دانه با عملكرد بيولوژيكي، شاخص برداشت و فتوسنتز جاري همبستگي فنوتيپي مثبت و معني داري داشت در حالي كه حركت و توزيع مجدد همبستگي منفي و معني داري با عملكرد داشتند. بر اساس تجزيه به عامل ها دو عامل اول 5/83 درصد از واريانس را توجيه كردند. عامل اول بوسيله اثرات مثبت فتوسنتز جاري، بيوماس، مقدار ماده خشك اندام هاي رويشي در زمان رسيدگي فيزيولوژيك و عملكرد دانه توضيح داده مي شود و فتوسنتز بالا به معني كاهش توزيع مجدد بود. همچنين تجزيه كلاستر بر اساس روش وارد ژنوتيپ ها را در 3 كلاستر جداگانه قرار داد.

This study carried out for investigation of pre-anthesis and post-anthesis assimilates translocation from shoot to grain and Contribution of these traits in bread wheat yield in rainfed condition as well as relationship between these traits with bread wheat yield and their drought resistance. Seven genotype were investigated in one experiment using of randomized complete blocks design with four replicates in rainfed condition during 2006- 2007 years. Sampling were carried out in anthesis stage, 14 day after anthesis and physiological ripening. Grain yield, Biomass, Harvest index, Remobilization, Retranslocaton and Redistribution Percent and contribution of pre-anthesis and post-anthesis reserved assimilates in shoot to grain was determined. According to main resource of yield suppling, Postanthesis current photosynthesis in grain yield computed. Results showed that there is significant and positive phenotypic correlation between yield with Biomass, harvest index and current photosynthesis while there was significant and Negetive phenotypic correlation between yield with Remobilization and Redistribution. Based on factor analysis, tow first factor explained 83.5% of total variance. First factor was explained by Current photosynthesis, biomass, Dry matter amount of shoot during physiological maturity and grain yield and Higher photosynthesis that was mean reduction of redistribution. As well as cluster analysis is based on ward method and placed genotypes in three separate cluster.