بررسي اثر متقابل تنش شوري و تغذيه معدني بر عملكرد و اجزاي عملكرد جو (Hordeum vulgare)

Interactions of salinity stress and mineral nutrition on yield and yield component of barley (Hordeum vulgare L.)

به منظور مطالعه برهمكنش اثرات تنش شوري با سطوح كودهاي نيتروژنه و فسفره بر عملكرد و اجزاي عملكرد جو، آزمايشي در شرايط مزرعه در سال هاي زراعي 82-1381 و 83-1382 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند انجام شد. آزمايش به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. كرتهاي اصلي شامل سطوح مختلف شوري آب آبياري (5/1، 5/5 و5/9 دسي زيمنس بر متر) و كرتهاي فرعي شامل سه سطح نيتروژن از نوع اوره (150، 300 و 450 كيلوگرم در هكتار) و سه سطح كود فسفره از نوع سوپر فسفات (75، 150 و 225 كيلوگرم در هكتار) بودند. تيمار شوري در هيچ كدام از سال هاي اجراي آزمايش تاثير معني داري بر عملكرد بيولوژيك جو نداشت. در سال اول، برهمكنش شوري و فسفر معني دار بود و مصرف فسفر باعث كاهش اثرات منفي شوري گرديد. در سال دوم، برهمكنش فسفر، نيتروژن و شوري و همچنين اثر فسفر و نيتروژن معني دار بود و با افزايش مصرف اين كودها عملكرد بيولوژيك جو افزايش معني داري نشان داد. شوري در هيچ كدام از سال هاي اجراي آزمايش اثر معني داري بر عملكرد دانه جو نداشت اما موجب كاهش عملكرد و تغيير اجزاي عملكرد جو شد. در هر دو سال ، افزايش شوري تعداد سنبله در واحد سطح را افزايش داد، درحالي كه وزن هزار دانه و تعداد دانه اندكي كاهش يافت. همچنين در هر دو سال بر هم كنش شوري، فسفر و نيتروزن معني دار بود. هيچ كدام از تيمارهاي كودي تاثير معني داري بر تعداد دانه در سنبله نداشتند اما وزن هزار دانه تحت تاثير تيمارهاي نيتروژن و فسفر قرار گرفت.

This study was conducted in order to estimation of narrow sense heritability of leaf , stem and spike dry weight and genetic correlation between these traits with yield, biomass and harvest index. Tow parents Sardari and SON 64 with 50 F3 line resulted of cross between them was planted in RCBD design in three replications. Measuring of these traits sampling before anthesis stage. Estimation of genetic parameters was conducted in attention to important of genetic variation between and within generations. Estimation of narrow sense heritability for dry weight of leaf , stem and spike was 69.5 , 68.6 and 56 percent, respectively. These results indicated role relatively high of additive effects on control of these traits. Therefore, from selection on the basis of these traits, favorable genetic advances will except. In this study, dry weight of leaf had negative genetic correlations with yield, harvest index and positive genetic correlation with biomass, and dry weight of stem and spike. Spike dry weight had positive genetic correlation with yield and biomass. In attention to high heritability and positive genetic correlation estimates for dry weight stem and spike with yield, these traits proposed for selection and improvement of yield traits of this population.